aktualności

06.06.2016 Zapraszamy do zapoznania się ze zmianami w przepisach podatkowych na rok 2016

STARSZE

Ordynacja podatkowa

Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa

(j.t. Dz.U z 2015 r., poz. 613; ost.zm. Dz.U. z 2015 r., poz. 1923)

Poniżęj uwzględniono najważniejsze zmiany wprowadzone w Ordynacji podatkowej:

– ustawą z 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1197),

– ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649),

– ustawą z 10 lipca 2015 r. o administracji podatkowej (Dz.U. z 2015 r., poz. 1269),

– ustawą z 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne (Dz.U. z 2015 r., poz. 978; ost.zm. Dz.U. z 2015 r., poz. 1844),

– ustawą z 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 699;

ost.zm. Dz.U. z 2015 r., poz. 1595),

– ustawą z 16 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 251),

– ustawą z 25 lipca 2014 r. o specjalnym podatku węglowodorowym (Dz.U. z 2014 r., poz. 1215; ost.zm. Dz.U. z 2015 r., poz. 978),

– ustawą z 10 stycznia 2014 r. o zmianie ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r., poz. 183;

ost.zm. Dz.U. z 2015 r., poz. 1311),

– ustawą z 25 września 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo o stowarzyszeniach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1923),

– ustawą z 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw

(Dz.U. z 2015 r., poz. 1311; ost.zm. Dz.U. z 2015 r., poz. 1513).

Zmiany:

Art. 2. [Stosowanie przepisów ustawy] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Z art. 2 § 2 Ordynacji podatkowej w brzmieniu przed nowelizacją wynikało, że przepisy działu III Ordynacji pt. „Zobowiązania podatkowe” mają wprost zastosowanie do niepodatkowych należności budżetu państwa. Natomiast z uregulowań art. 60 i art. 67 ustawy o finansach publicznych wynika, że do niepodatkowych należności budżetu państwa należy odpowiednio stosować przepisy działu III Ordynacji podatkowej. W wyniku nowelizacji to podwójne odwołanie zostanie zlikwidowane przez wykreślenie w art. 2 § 2 Ordynacji podatkowej „niepodatkowych należności budżetu państwa”. W wyniku tej zmiany przepisy działu III Ordynacji podatkowej będą stosowane odpowiednio do niepodatkowych należności budżetu państwa na podstawie art. 67 ustawy o finansach publicznych. Rozwiązanie takie jest optymalne. Większość przepisów działu III Ordynacji podatkowej do niepodatkowych należności budżetu państwa nie może być bowiem stosowana wprost, co wynika ze specyfiki tych należności.

Art. 2a. [Na korzyść podatnika] – dodany.

Art. 2a został dodany ustawą z 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1197). Obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. W art. 2a O.p. wprost została zapisana zasada rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika (z łac. in dubio pro tributario). Problematyczne (i sporne) może być ustalenie, czy i kiedy występują wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego. W praktyce organy podatkowe nie mają wątpliwości co do treści przepisów podatkowych. Wątpliwości ma zwykle podatnik, który musi je stosować.

Art. 3. [Definicje ustawowe]-zm.

Zmiany obowiązują od 1 stycznia 2016 r. Zmiany w art. 3 pkt 5, 11 i 12 zostały wprowadzone ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Art. 3 pkt 15 został dodany ustawą z 10 lipca 2015 r. o administracji podatkowej (Dz.U. z 2015 r., poz. 1269). W słowniczku ustawy – Ordynacja podatkowa, w art. 3 w pkt 5, dotyczącym wyjaśnienia pojęcia deklaracji, dodano wyraz „zestawienie”. Ma to służyć wyeliminowaniu wątpliwości interpretacyjnych, czy przepisy dotyczące składania deklaracji oraz ich korekt stosuje się również do miesięcznego zestawienia oświadczeń, o których mowa w art. 89 ust. 14 ustawy z 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym. W art. 3 w pkt 11 i 12 dotyczących wyjaśnienia pojęć „podmiot krajowy” i „podmiot zagraniczny” wprowadzono zmiany, których celem jest doprecyzowanie tych pojęć przez określenie, iż chodzi o podmioty powiązane. Definicje te odnoszą się do przepisów dotyczących porozumień w sprawach ustalenia cen transakcyjnych (art. 20a i następne Ordynacji podatkowej), które mogą być zawierane w odniesieniu do podmiotów powiązanych. W art. 3 pkt 15 zdefiniowano, czym jest podanie lub deklaracja odwzorowane cyfrowo. Zgodnie z definicją jest to elektroniczna kopia podania lub deklaracji złożonych do organu podatkowego w postaci innej niż elektroniczna.

Art. 12. [Termin] -zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Przed zmianą przepisów termin uważano za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało nadane w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego albo złożone w polskim urzędzie konsularnym. Przepis ten nie regulował przypadków, gdy podatnik, przebywając za granicą, nadaje pisma adresowane do polskich organów podatkowych, korzystając z usług zagranicznych placówek pocztowych. W nowelizowanym art. 12 § 6 pkt 2 Ordynacji sytuacje te zostały uregulowane. Nadanie pisma w placówce pocztowej operatora świadczącego pocztowe usługi powszechne w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej będzie miało ten sam skutek co nadanie pisma w placówce pocztowej operatora wyznaczonego w Polsce. Natomiast w przypadku nadania przesyłki w kraju spoza Unii Europejskiej termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostanie otrzymane przez polską placówkę pocztową operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy – Prawo pocztowe.

Art. 13. [Właściwość Ministra Finansów] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649) oraz ustawą z 10 lipca 2015 r. o administracji podatkowej (Dz.U. z 2015 r., poz. 1269). Zmiany w art. 13 § 2 pkt 4 i § 2a O.p. wynikają z faktu nadania dyrektorowi Biura Krajowej Informacji Podatkowej statusu organu podatkowego, który przejmie dotychczasowe zadanie Ministra Finansów w zakresie wydawania interpretacji indywidualnych przepisów prawa podatkowego. Minister Finansów pozostanie organem właściwym w sprawie wydawania interpretacji ogólnych, natomiast interpretacje indywidualne będzie wydawał Dyrektor Biura Krajowej Informacji Podatkowej. Minister Finansów będzie natomiast organem właściwym w sprawach zmiany, uchylenia lub stwierdzenia nieważności interpretacji indywidualnych (por. art. 14e § 1 O.p.).

Art. 14a. [Interpretacje ogólne]- zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649.) W art. 14a w § 1 została wprowadzona zmiana dostosowawcza w związku ze zmianą nazwy – Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS) na Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE).

W art. 14a § 1a sformułowano wymogi formalne interpretacji ogólnych. Obowiązkowymi elementami interpretacji ogólnej mają być:

. szczegółowy opis interpretowanego zagadnienia,

. wyjaśnienie przepisów prawa podatkowego w odniesieniu do opisanego zagadnienia wraz z uzasadnieniem prawnym.

Dzięki tym elementom interpretację ogólną będzie można zestawić z wnioskami o wydanie interpretacji indywidualnej i ustalić, czy interpretacja ogólna ma zastosowanie do sytuacji wskazanych w tych wnioskach. Jeżeli zagadnienie i stan prawny wskazany w interpretacji ogólnej pokrywa się z wnioskiem o interpretację indywidualną – organ podatkowy nie wyda interpretacji indywidualnej, tylko postanowienie, że w sprawie będącej przedmiotem wniosku podatnika ma zastosowanie interpretacja ogólna(nowo dodany § 5a w art. 14B O.p.). Dzięki temu rozwiązaniu organy podatkowe nie będą musiały w interpretacjach indywidualnych powielać treści uregulowanych już w interpretacji ogólnej, a podatnik zyska taką samą ochronę jak w sytuacji uzyskania interpretacji indywidualnej. Ponadto w związku ze zmianami w zakresie pełnomocnictwa konieczne jest uzupełnienie art. 14a § 9 o odesłanie w sprawach dotyczących interpretacji ogólnych na wniosek do nowego rozdziału 3a działu IV Ordynacji podatkowej. W art. 14a § 9 wprowadzono również odesłanie do art. 165 § 3 (data wszczęcia postępowania) oraz art. 169 § 4 O.p. (prawo do zniesienia zażalenia). Z wymienionych przepisów wynika, że:

. postępowanie w sprawie wniosku o wydanie interpretacji ogólnej rozpoczyna się w dacie doręczenia wniosku organowi podatkowemu oraz

. wnioskodawca może wnieść zażalenie na postanowienie o pozostawieniu bez rozpatrzenia wniosku o wydanie interpretacji ogólnej.

Art. 14b. [Interpretacje indywidualne] -zm.

Z art. 14b § 1 wynika, że dyrektor Biura Krajowej Informacji Podatkowej wydaje interpretacje indywidualne przepisów prawa podatkowego (dotychczas kompetencja do wydawania takich interpretacji przysługiwała Ministrowi Finansów). Minister Finansów będzie też mógł upoważnić dyrektora Biura KIP (w formie rozporządzenia) do zmieniania, uchylania lub stwierdzania nieważności interpretacji indywidualnych oraz do zmiany lub uchylania postanowień o zastosowaniu interpretacji ogólnej. Zmiana w art. 14b przez dodanie § 2a ma charakter uściślający. Z przepisu tego wynika, że wniosek o interpretację indywidualną nie może dotyczyć przepisów prawa podatkowego regulujących właściwość oraz prawa i obowiązki organów podatkowych oraz organów kontroli skarbowej. Przed nowelizacją przepisów istniały wątpliwości co do tego, czy podatnik we wniosku o interpretację podatkową może się zapytać o kwestie związane ze sferą praw i obowiązków organów podatkowych. Sądy nie akceptowały jednak takiej możliwości, stwierdzając, że wnioskodawca nie może uzyskać interpretacji przepisów, których adresatem są organy podatkowe. W orzecznictwie sądów administracyjnych prezentowane było stanowisko, w myśl którego przedmiotem interpretacji indywidualnej mogą być wyłącznie przepisy prawa materialnego (por. wyrok NSA z 8 stycznia 2014 r., sygn. Akt II FSK 143/12, wyroki WSA w Łodzi z 5 kwietnia 2011 r., sygn. akt I SA/Łd 185/11, oraz z 15 lutego 2011 r., sygn. akt I SA/Łd 1195/10). W art. 14b dodano § 5a, w którym uregulowano sytuację, gdy występuje zbieżność wniosku o interpretację indywidualną z treścią aktualnej interpretacji ogólnej wydanej w takim samym stanie prawnym. Jeżeli taka sytuacja będzie miała miejsce, wnioskodawca zamiast interpretacji indywidualnej otrzyma postanowienie, że do stanu faktycznego i prawnego opisanego we wniosku ma zastosowanie interpretacja ogólna. Na postanowienie przysługuje zażalenie, a w dalszej kolejności skarga do sądu administracyjnego. Jednocześnie z tą zmianą zmieniony został odpowiednio art. 14e § 1 (patrz komentarz do art. 14e O.p.). Zmiana art. 14b § 6 i 7 została wprowadzona w związku z koniecznością uregulowania delegacji dla organów podatkowych w sprawach interpretacji indywidualnych.

Art. 14c. [Treść interpretacji indywidualnej] -zm.

Zgodnie z nowym brzmieniem art. 14c § 1 interpretacja indywidualna powinna zawierać – oprócz elementów wymaganych przed nowelizacją – wyczerpujący opis przedstawionego we wniosku stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Zmiana ma poprawić szybkość zamieszczania interpretacji, zmniejszyć ryzyko ujawniania danych osobowych oraz poprawić wydajność systemu wyszukiwania interpretacji (zamiast dwóch dokumentów publikacji podlegać będzie jeden, treściowo scalony). Z art. 14c § 4 wynika, że interpretacje wydawane elektronicznie mogą być podpisywane podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP.

Art. 14d. [Termin wydania interpretacji] -zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). W art. 14d § 2 sprecyzowano, kiedy mamy do czynienia z wydaniem interpretacji – w przypadku interpretacji doręczanych elektronicznie. Taką interpretację uznaje się za wydaną w terminie, jeżeli zostanie wysłana przed upływem terminu określonego w § 1. Dodany § 3 w art. 14d jest związany z postanowieniem Trybunału Konstytucyjnego z 29 października 2014 r., sygn. akt S 5/14, w którym TK przedstawił Sejmowi RP uwagi dotyczące stwierdzonej w ustawie – Ordynacja podatkowa luki w prawie, polegającej na braku urzędowej formy zakomunikowania zainteresowanemu o wydaniu (sporządzeniu i podpisaniu) interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego w terminie określonym w art. 14d ustawy oraz o pozytywnym lub negatywnym charakterze tej interpretacji. Treść art. 14d § 3 O.p. ma wypełnić zalecenia Trybunału w zakresie odpowiedniego unormowania sposobu komunikowania na żądanie wnioskodawcy o wydaniu na jego wniosek interpretacji indywidualnej oraz o zawartej w niej ocenie jego stanowiska albo o innym sposobie rozstrzygnięcia sprawy.

Art. 14e. [Zmiana interpretacji] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Zmiana w art. 14e ma prowadzić do sprawniejszego eliminowania nieprawidłowych interpretacji z obiegu. Minister Finansów będzie mógł nie tylko zmienić wydaną interpretację, gdy stwierdzi jej nieprawidłowość, ale też uchylić interpretację lub stwierdzić jej wygaśnięcie. Będzie też mógł uchylić interpretację indywidualną i wydać postanowienie o zastosowaniu interpretacji ogólnej, zmienić takie postanowienie lub je uchylić (patrz komentarz do art. 14b). Na postanowienie w sprawie uchylenia lub stwierdzenia wygaśnięcia interpretacji indywidualnej będzie służyć zażalenie, a w dalszej kolejności skarga do sądu administracyjnego

(art. 14E § 3). W art. 14e § 4 wskazano, komu są doręczane zmiana, uchylenie lub stwierdzenie wygaśnięcia interpretacji indywidualnej oraz zmiana lub uchylenie postanowienia. W przepisie tym jednoznacznie wskazano, że doręczanie następuje podmiotowi, któremu w danej sprawie została wydana interpretacja lub postanowienie, albo jego następcy prawnemu. Art. 14e § 5 zawiera regulację, w myśl której organ, stwierdzając wygaśnięcie interpretacji indywidualnej, będzie wskazywać w postanowieniu interpretację ogólną, na podstawie której stwierdził nieaktualność stanowiska przedstawionego w interpretacji indywidualnej, oraz miejsce publikacji tej interpretacji ogólnej w Dzienniku Urzędowym Ministra Finansów.

Stwierdzenie wygaśnięcia interpretacji będzie powodowało takie same skutki dla ochrony prawnej wnioskodawcy jak zmiana interpretacji.

Art. 14f. [Opłata za wniosek o wydanie interpretacji] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Zmiana w art. 14f w nowym § 2b reguluje zasady zwrotu opłaty za wniosek. Opłata za złożenie wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej będzie podlegać zwrotowi wyłącznie w przypadkach określonych w tym przepisie, tzn. w przypadku wycofania wniosku o wydanie interpretacji oraz w przypadku jej uiszczenia w kwocie wyższej od należnej. W pozostałych przypadkach opłata nie będzie podlegała zwrotowi. Ponadto uściślono w § 3, że dochód budżetu państwa stanowi opłata za wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej.

Art. 14g. [Pozostawienie wniosku bez rozpatrzenia] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Zmiana art. 14g § 1 ma charakter uściślający. Przepis w nowym brzmieniu będzie podstawą prawną do wydania postanowienia o pozostawieniu wniosku bez rozpatrzenia, np. w sytuacji gdy brak jest podpisu wnioskodawcy lub brak pełnomocnictwa. Zmiana polegająca na uchyleniu § 3 jest związana z uregulowaniem kompleksowym w art. 14h, w którym znajduje się odesłanie m.in. do rozdziałów 14 i 16 działu IV. Art. 14h. [Odesłanie do innych przepisów Ordynacji] Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649) oraz ustawą z 10 lipca 2015 r. o administracji podatkowej (Dz.U. z 2015 r., poz. 1269). Zmiana w art. 14h ma charakter doprecyzowujący. Ma na celu usunięcie wątpliwości interpretacyjnych oraz usprawnienie postępowania w sprawie wydawania interpretacji indywidualnych poprzez:

. odesłanie do odpowiedniego stosowania art. 208 Ordynacji podatkowej, co umożliwi umorzenie postępowania interpretacyjnego w przypadku jego bezprzedmiotowości (m.in. w sytuacji śmierci wnioskodawcy, wycofania wniosku),

. odesłanie do odpowiedniego stosowania art. 213 ustawy – Ordynacja podatkowa w części dotyczącej uzupełnienia lub sprostowania pouczenia co do skargi do sądu administracyjnego,

. odesłanie do odpowiedniego stosowania art. 214 Ordynacji podatkowej regulującego kwestię ochrony wnioskodawcy w przypadku błędnego pouczenia,

. odesłanie do odpowiedniego stosowania art. 215 § 1 i § 3 Ordynacji podatkowej regulującego kwestię oczywistych omyłek oraz błędów rachunkowych,

. odesłanie do odpowiedniego stosowania nowego rozdziału 3a (pełnomocnictwa) oraz do rozdziału 7 działu IV Ordynacji podatkowej regulującego zasady przywrócenia terminu.

Art. 14i. [Udostępnienie interpretacji] - zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). W art. 14i § 2 wskazano, że właściwym organom podatkowym oraz organom kontroli skarbowej są doręczane zarówno interpretacje indywidualne, jak i ich zmiany oraz postanowienia o uchyleniu lub wygaśnięciu, postanowienia o zastosowaniu interpretacji ogólnej oraz postanowienia o ich uchyleniu lub zmianie.

Zmiana w art. 14i § 3 jest powiązana ze zmianą w art. 14c § 1 polegającą na wskazaniu, że w interpretacji indywidualnej zamieszczany będzie wyczerpujący opis stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku. W związku z tym zrezygnowano z publikowania wniosku w BIP – zmiana ma poprawić szybkość zamieszczania interpretacji, zmniejszyć ryzyko ujawniania danych osobowych oraz poprawić wydajność systemu wyszukiwania interpretacji (zamiast dwóch dokumentów publikacji podlegać będzie jeden, treściowo scalony).

W celu poprawy przejrzystości bazy BIP w art. 14i dodano § 4 i 5. Na podstawie tych przepisów w BIP zamieszczane będą informacje:

. o zmianie, uchyleniu oraz stwierdzeniu wygaśnięcia interpretacji, dzięki czemu ma zostać zminimalizowane ryzyko powoływania się podatników na nieprawidłowe lub nieaktualne interpretacje przepisów prawa podatkowego (zachowując jednak tekst interpretacji wycofanej z obrotu prawnego),

. o tym, że interpretacja jest nieprawidłowa, jednak nie może być zmieniona ze względu na śmierć wnioskodawcy będącego osobą fizyczną albo likwidację lub rozwiązanie wnioskodawcy będącego osobą prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, dla których interpretacja ta została wydana, a nie ma następców prawnych. W takim przypadku nie ma możliwości dokonania prawnie skutecznej zmiany interpretacji indywidualnej (brak możliwości doręczenia zmiany), przez co nieracjonalne jest wydawanie interpretacji zmieniającej. Z drugiej jednak strony obiektywne (niezależne od Ministra Finansów) przeszkody w dokonaniu zmiany interpretacji nie mogą uzasadniać utrwalenia nieprawidłowej interpretacji przez eksponowanie jej w BIP bez zastrzeżeń o jej nieprawidłowości. Analogiczne rozwiązanie ma być stosowane w przypadku, gdy

interpretacje nie będą mogły być uchylone lub nie będzie możliwe stwierdzenie ich wygaśnięcia.

Art. 14j. [Interpretacje wydawane przez samorząd] – zm

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Z nowo dodanego § 2a wynika, że wójt, burmistrz, prezydent miasta – uprawnieni do wydawania interpretacji indywidualnych w zakresie swojej właściwości – będą mogli zmieniać, uchylać oraz stwierdzać nieważność tych interpretacji oraz zmieniać lub uchylać postanowienia w sprawie zastosowania interpretacji ogólnej. Zmiany w § 3 mają charakter porządkowy i są związane z dodaniem § 2a.

Art. 14k. [Ochrona wynikająca z interpretacji] – zm

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Zmiana jest związana z wprowadzeniem procedury wygaśnięcia interpretacji indywidualnej w przypadku jej niezgodności z interpretacją ogólną. Z art. 14k § 1 wynika, że zastosowanie się przez wnioskodawcę do interpretacji, w stosunku do której następnie zostanie stwierdzone jej wygaśnięcie, nie może mu szkodzić. W przypadku zastosowania się do interpretacji, co do której stwierdzono jej wygaśnięcie, nie wszczyna się postępowania w sprawach o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, a postępowanie wszczęte w tych sprawach umarza się oraz nie nalicza się odsetek za zwłokę (art. 14K § 3).

Art. 14m. [Zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku] – zm..

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Zmiana jest związana z wprowadzeniem procedury wygaśnięcia interpretacji indywidualnej w przypadku jej niezgodności z interpretacją ogólną. W przypadku zastosowania się do interpretacji, co do której następnie stwierdzono jej wygaśnięcie, będzie można zastosować zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku w zakresie wynikającym ze zdarzenia będącego przedmiotem interpretacji.

Art. 14n. [Ochrona wynikająca z interpretacji] -zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Art. 14n § 1 pkt 1a potwierdza prawo podmiotów planujących utworzyć podatkową grupę kapitałową do wnioskowania o interpretację w zakresie przyszłych rozliczeń grupy. Doprecyzowano również, że ochroną wynikającą z interpretacji indywidualnej objęta jest również podatkowa grupa kapitałowa, która zastosowała się do interpretacji indywidualnej wydanej przed powstaniem grupy na wniosek spółki planującej utworzenie tej grupy.

Art. 14n § 2 reguluje zasady doręczenia zmiany, uchylenia lub stwierdzenia wygaśnięcia interpretacji lub zmiany postanowienia o stwierdzeniu, że do stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego opisanego we wniosku zastosowanie znajduje interpretacja ogólna. W przepisie tym wskazano, że doręcza się je spółce, podatkowej grupie kapitałowej, oddziałowi lub przedstawicielstwu, wskazanym przez wnioskującego o wydanie interpretacji.

W dodanym w art. 14n § 3 wskazano, że ochrona podatnika, który zastosował się do interpretacji, wynikająca z art. 14k i art. 14m ma zastosowanie również w przypadku uchylenia interpretacji na podstawie art. 14e § 1 pkt 4 oraz zmiany lub uchylenia postanowienia, o którym mowa w art. 14B § 5.

Art. 14r. [Wspólny wniosek o interpretację] – dodany.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). W nowym art. 14r § 1–6 uregulowane zostały zasady występowania z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej przez dwóch lub więcej zainteresowanych uczestniczących w tym samym stanie faktycznym lub mających uczestniczyć w tym samym zdarzeniu przyszłym (wniosek wspólny). W stanie prawnym obowiązującym przed nowelizacją nie było to możliwe. Dzięki nowej regulacji składającym wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej może być grupa podmiotów (dwóch lub więcej), w przypadku gdy w tym samym zdarzeniu będącym jego przedmiotem zaangażowanych jest więcej niż jeden podmiot – „wspólny wniosek”, a skutki podatkowe tego zdarzenia powstają dla zainteresowanych. Przykładem takich sytuacji, w których rozwiązanie to może znaleźć zastosowanie, są zagadnienia dotyczące np. opodatkowania i stawki VAT, obowiązków płatnik – podatnik w podatkach dochodowych, wypłaty przez spółkę udziałowcom dochodów z dywidendy oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, zbycia wspólnego składnika majątku przez małżonków, zagadnienia dotyczące spadkobierców i obdarowanych, nabywców akcji prywatyzowanego przedsiębiorstwa. Wniosek może dotyczyć jednego podatku lub różnych podatków, jeżeli interpretacja przepisów różnych ustaw jest wzajemnie sprzężona, np. VAT-PCC, podatek dochodowy – podatek od spadków i darowizn. Zgodnie z art. 14r § 2 wszyscy zainteresowani wskażą jeden podmiot, który będzie stroną postępowania w sprawie interpretacji, a także jej ewentualnej zmiany, uchylenia lub wygaśnięcia. W celu uzupełnienia braków formalnych wniosku (np. o doprecyzowanie opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego będącego przedmiotem wniosku) organ będzie występował wyłącznie do podmiotu wskazanego jako strona postępowania i on też będzie udzielał organowi wyjaśnień. Czynności dokonywane w postępowaniu przez innych zainteresowanych (niewskazanych jako strona) będą bezskuteczne. Na wspólny wniosek złożony przez kilku wnioskodawców organ, właściwy dla wskazanego przez wnioskodawców

podmiotu, będzie wydawał jedną interpretację, która będzie doręczana podmiotowi wskazanemu przez wnioskodawców jako strona postępowania (pozostali wnioskodawcy otrzymają odpisy). Ochrona z wydanej interpretacji będzie przysługiwać wszystkim zainteresowanym, którzy wystąpili z wnioskiem, i będzie wywoływała skutki od dnia doręczenia interpretacji podmiotowi wskazanemu we wniosku jako strona postępowania. Każdy z zainteresowanych wskazanych we wniosku wspólnym będzie mógł zaskarżyć interpretację do sądu administracyjnego. Wyrok sądu administracyjnego dotyczący interpretacji wydanej na wspólny wniosek będzie wywierał skutek wobec wszystkich zainteresowanych, zarówno tych, którzy ją zaskarżyli, jak i wobec tych, którzy nie wnieśli skargi. Opłata za wspólny wniosek stanowi iloczyn kwoty należnej za wydanie interpretacji indywidualnej (40 zł) oraz liczby wnioskodawców składających wspólny wniosek. Przyjęcie takiego rozwiązania uzasadnione jest tym, że w przypadku gdyby każdy z wnioskodawców nie złożył wspólnego wniosku, tylko „zwykły”, wówczas każdy z nich ponosiłby opłatę

w wysokości 40 zł.

Art. 14s. [Interpretacje w zamówieniach publicznych] – dodany.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). W art. 14s § 1 przyznano podmiotowi zamawiającemu w rozumieniu ustawy – Prawo zamówień publicznych możliwość wystąpienia z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej. Zamawiający będzie mógł wystąpić z takim wnioskiem przed przeprowadzeniem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w zakresie mającym wpływ na sposób obliczenia ceny. Na podstawie art. 14s § 2 ochrona wynikająca z zastosowania się do interpretacji indywidualnej będzie przysługiwała podmiotowi realizującemu zamówienie w ramach zamówienia publicznego.

Art. 15. [Właściwość organów podatkowych] – zm.

Zmiana została wprowadzona ustawą z 10 lipca 2015 r. o administracji podatkowej (Dz.U. z 2015 r., poz. 1269). Zmiana art. 15 jest związana z tym, że ustawa o urzędach i izbach skarbowych została zastąpiona ustawą o administracji podatkowej.

Art. 17b. [Organ podatkowy właściwy dla następcy prawnego] -dodany.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Art. 17b Ordynacji podatkowej wskazuje organy właściwe miejscowo w sprawie praw i obowiązków podatnika (płatnika, inkasenta), przejętych przez następcę prawnego. Przyjęto rozwiązanie, że w sprawach tych właściwy jest organ podatkowy właściwy dla następcy prawnego (§ 1). Organ podatkowy właściwy dla następcy prawnego będzie więc właściwy do wszczęcia kontroli podatkowej oraz postępowania podatkowego za okres przed zdarzeniem skutkującym sukcesją podatkową. Odmiennie rozwiązano kwestię następców prawnych będących spadkobiercami. Dla nich właściwym organem podatkowym pozostanie organ właściwy według ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy (art. 17b § 2 O.p.).

Art. 18a. [Zmiana właściwości] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Art. 18a § 2 O.p. wprowadza fakultatywne upoważnienie dla Ministra Finansów do określenia, w drodze rozporządzenia, przypadków, w których, w razie zmiany właściwości miejscowej po zakończeniu roku podatkowego lub okresu rozliczeniowego, właściwym organem podatkowym będzie organ inny niż wymieniony w aktualnym art. 18a Ordynacji podatkowej, uwzględniając w szczególności przypadki zmiany miejsca zamieszkania, pobytu lub siedziby podatnika. Kwestia ta budziła wątpliwości, ponieważ w rozporządzeniu Ministra Finansów z 22 sierpnia 2005 r. w sprawie właściwości organów podatkowych (Dz.U. Nr 165, poz. 1371, z późn. zm.) regulowana jest jedynie zmiana miejsca zamieszkania lub siedziby w trakcie roku podatkowego.

Art. 18b. [Zmiana właściwości] -zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). W art. 18b § 1 O.p. doprecyzowano, że przepis ten stosuje się do wszystkich spraw związanych z zobowiązaniem podatkowym, którego dotyczy postępowanie „wymiarowe” lub kontrola. Dzięki temu jeden i ten sam organ podatkowy pozostanie właściwy we wszystkich sprawach danego podatnika dotyczących danego zobowiązania podatkowego. W art. 18b § 2 O.p. jednoznacznie określono, że organ podatkowy właściwy w dniu wszczęcia kontroli pozostaje właściwy również po zakończeniu kontroli – w sprawie postępowania

podatkowego wszczętego na podstawie wyników kontroli – także w przypadku gdy po zakończeniu kontroli nastąpi zdarzenie powodujące zmianę właściwości organu podatkowego. Organ dokonujący merytorycznej oceny sprawy w protokole kontroli pozostanie zatem organem właściwym miejscowo w sprawie wszczęcia postępowania podatkowego, niezależnie od tego, czy zdarzenie powodujące zmianę właściwości organu podatkowego nastąpiło w toku kontroli czy po jej zakończeniu. Rozwiązania proponowane w art. 18b § 1 i 2 Ordynacji podatkowej mają odpowiednie zastosowanie w razie następstwa prawnego powodującego zmianę właściwości oraz w sprawach, o których mowa w art. 21 § 3a, art. 24, art. 30 Ordynacji podatkowej i w sprawach orzekania o odpowiedzialności osób trzecich (art. 18b § 3 Ordynacji podatkowej).

Art. 18c. [Wyznaczenie właściwego organu podatkowego] – dodany.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Na podstawie art. 18c Minister Finansów może w drodze postanowienia wyznaczyć organ podatkowy do prowadzenia konkretnych postępowań lub kontroli. Możliwość ta wystąpi, gdy podatnicy, których postępowanie lub kontrola dotyczy, pozostają w zakresie właściwości miejscowej różnych organów oraz:

. istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa skarbowego lub

. istnieje konieczność zabezpieczenia dowodów jego popełnienia.

Celem wyznaczenia jednego organu podatkowego do prowadzenia kontroli podatkowej lub postępowań podatkowych jest usprawnienie i przyspieszenie kontroli podatkowej lub postępowań podatkowych w sprawach dotyczących podatników pozostających w zakresie właściwości miejscowej różnych organów. Wyznaczonym organem podatkowym może być wyłącznie organ właściwy przynajmniej dla jednego z podatników uczestniczących w transakcji (art. 18c § 3 O.p.). Organ ten, zamiast prowadzić sprawę tego jednego podatnika, poprowadzi sprawę wszystkich uczestników transakcji. Nowe przepisy przykładowo znajdą zastosowanie w złożonych sprawach, gdy wystąpi potrzeba skorzystania z wiedzy i doświadczenia pracowników konkretnego organu podatkowego, szczególnie w obszarze zorganizowanej przestępczości, przestępstw „karuzelowych” i firmanctwa. Nie nastąpi tu połączenie wielu postępowań w jedno, ale jeden organ będzie właściwy do prowadzenia wielu postępowań, w tym wobec podatników pozostających poza jego standardową właściwością miejscową. Uprawnienie to przysługuje Ministrowi Finansów w odniesieniu do naczelników urzędów skarbowych, naczelników urzędów celnych, dyrektorów izb skarbowych i dyrektorów izb celnych na terenie całego kraju, z wyjątkiem sytuacji gdy właściwy do wyznaczenia jest dyrektor izby skarbowej lub dyrektor izby celnej. Na podstawie art. 18c § 2 Ordynacji podatkowej analogiczne uprawnienie jak Ministrowi Finansów przysługuje również dyrektorom izb skarbowych lub dyrektorom izb celnych w odniesieniu do nadzorowanych przez nich naczelników urzędów skarbowych lub naczelników urzędów celnych. Gdy sprawy będą dotyczyć podatników pozostających w zakresie właściwości miejscowej naczelników urzędów skarbowych lub naczelników urzędów celnych nadzorowanych przez dyrektora izby skarbowej lub celnej, wyznaczenia dokona ten dyrektor. Wyznaczenie może obejmować także przekazanie toczących się kontroli podatkowych oraz postępowań podatkowych. Czynności podjęte w toku kontroli podatkowej oraz we wszczętym postępowaniu podatkowym przez dotychczasowe organy podatkowe pozostaną w mocy (art. 18c § 4 Ordynacji podatkowej). Wyznaczenie właściwego miejscowo organu podatkowego pierwszej instancji następuje w drodze niezaskarżalnego postanowienia określającego podatnika, dla którego został wyznaczony organ podatkowy, oraz zakres spraw tego podatnika objętych właściwością wyznaczonego organu (art. 18c § 5 Ordynacji podatkowej). Postanowienie doręcza się podatnikowi, dla którego wyznaczono właściwy organ podatkowy, oraz zainteresowanym organom (art. 18c § 6 Ordynacji podatkowej). Wezwany przez wyznaczony organ będzie obowiązany do osobistego stawiennictwa przed organem podatkowym niezależnie od jego miejsca zamieszkania lub pobytu, a więc także poza obszarem województwa, w którym zamieszkuje lub przebywa (art. 156 § 4 Ordynacji podatkowej). Wprowadzenie wymogu osobistego stawienia się podatnika na wezwanie organu podatkowego ma przyczynić się do pełniejszego wyjaśnienia sprawy podatkowej i jest związane ze zmianami we właściwości. Należy podkreślić, że organ podatkowy wzywa do osobistego stawiennictwa, tylko jeśli jest to niezbędne do wyjaśnienia stanu faktycznego. Koszty stawiennictwa będą zaliczane do kosztów postępowania i zwracane według zasad określonych w art. 265 § 1 pkt 2a O.p.).

Art. 18d. [Przekazanie sprawy do organów kontroli skarbowej] – dodany.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Zakres informacji, jakie mogą być udostępniane organom podatkowym w trybie art. 182–185 Ordynacji podatkowej, jest znacznie węższy od zakresu informacji, jakie mogą uzyskać organy kontroli skarbowej od banków i innych instytucji finansowych. Ograniczenia w zakresie pozyskiwania informacji od banków i innych instytucji finansowych przez organy podatkowe nie powinny uniemożliwiać wyjaśnienia sprawy podatkowej. W tym celu w art. 18d została wprowadzona procedura umożliwiająca przekazanie sprawy do wyjaśnienia przez organ kontroli skarbowej, w przypadkach gdy informacje otrzymane przez organ podatkowy z banku lub innej instytucji finansowej nie pozwalają na wyjaśnienie istotnych okoliczności faktycznych sprawy.

Art. 20a. [Porozumienie w sprawie cen transakcyjnych] - zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Zmiana art. 20a dostosowuje treść tego przepisu do złożonych warunków gospodarczych, w których funkcjonują powiązane ze sobą podmioty. Dzięki zmianom porozumienie może obejmować więcej niż dwa podmioty oraz więcej niż jedną transakcję. W art. 20a zdefiniowano decyzję w sprawie porozumienia oraz wskazano, o czym rozstrzyga ta decyzja.

Art. 20b. [Porozumienie z władzami podatkowymi właściwymi dla podmiotów zagranicznych] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Art. 20b zawiera upoważnienie dla krajowych organów podatkowych do porozumiewania się z zagranicznym organem podatkowym właściwym dla podatnika zagranicznego (w porozumieniach dwustronnych) oraz z organami podatkowymi właściwymi dla podmiotów zagranicznych (w porozumieniach wielostronnych). Wydanie postanowienia w sprawie cen transakcyjnych nie będzie już zależało od zgody zagranicznego organu.

Art. 20c. [Transakcje wyłączone z porozumienia] -zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Art. 20c w nowym brzmieniu wskazuje, jakie transakcje nie mogą być objęte porozumieniem w sprawie ustalenia ceny transakcyjnej. Zmiana ma charakter redakcyjny i precyzujący. Przepis w nowym brzmieniu nie zmienia dotychczas obowiązujących w tym zakresie reguł.

Art. 20e. [Wyjaśnienia przed zawarciem porozumienia] -zm..

Art. 20f. [Obowiązki wnioskującego o zawarcie porozumienia] -zm. Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw(Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). W art. 20f określono nowy element wniosku o zawarcie porozumienia – założenia krytyczne, przez co należy rozumieć zdefiniowanie warunków „brzegowych” stosowania metody, dotyczących w szczególności otoczenia zewnętrznego przedsiębiorcy. Założenia krytyczne mogą dotyczyć m.in. struktury grupy międzynarodowej, do której należy podatnik, jej strategii, branży, modelu biznesowego, warunków ekonomicznych, wolumenu produkcji i sprzedaży lub wartości określonego wskaźnika ekonomicznego. Sytuacja, gdy warunki krytyczne nie są spełnione, może stanowić przesłankę dla zmiany lub uchylenia porozumienia cenowego. Wprowadzono możliwość proponowania przez wnioskodawcę warunków krytycznych. Ich umieszczenie w porozumieniu cenowym ma się przyczynić do zwiększenia pewności i ograniczenia ryzyka dla podatnika. Art. 20h. [Zmiana propozycji wyboru metody ustalania ceny transakcyjnej] Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). W zawiadomieniu o braku możliwości zawarcia porozumienia organ podatkowy nie będzie się już wypowiadał co do prawidłowości wyboru metody ustalenia ceny transakcyjnej dokonanego przez wnioskodawcę. Będzie się wypowiadał tylko nt. przeszkód uniemożliwiających zastosowanie metody wybranej przez wnioskodawcę. Zrezygnowano też z obowiązku proponowania przez organ innej metody ustalania ceny transakcyjnej. Wnioskodawcy, uzyskując uzasadnienie faktyczne i prawne zawarte w zawiadomieniu o istnieniu przeszkód, czasami rezygnują z kontynuowania procesu zawierania porozumienia, wycofując wniosek i uzyskując na podstawie art. 208 § 1 Ordynacji podatkowej decyzję o umorzeniu postępowania. Decyzja umarzająca postępowanie doręczana była dotąd wyłącznie stronie. W uzasadnieniu w tej decyzji nie były wskazywane przeszkody do zawarcia porozumienia, które stanowiły prawdopodobną przyczynę wycofania wniosku. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 20h O.p. w decyzji umarzającej postępowanie w sprawie porozumienia wskazuje się przeszkody do zawarcia porozumienia podane w tym zawiadomieniu. Decyzja umarzająca będzie też przekazywana do właściwych organów podatkowych. Zmiana będzie dawała prawo wyłącznie do przekazania decyzji umarzającej do właściwych organów podatkowych (bez dokumentów źródłowych przedstawionych przez wnioskodawcę).

Art. 20i. [Decyzja w sprawie porozumienia] – uchylony.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Wprowadzona została nowa instytucja odnowienia decyzji w sprawie porozumienia (zamiast dotychczasowego przedłużenia terminu porozumienia). Dzięki temu została stworzona możliwość aktualizacji niektórych elementów porozumienia, pod warunkiem że nie stanowią one istotnej zmiany warunków oraz wynikają ze zmienności otoczenia gospodarczego. Nowe przepisy zapewniają też ciągłość obowiązywania decyzji pierwotnej i następującej po niej decyzji odnawiającej (art. 20i § 5–7 Ordynacji podatkowej).

W art. 20i § 5 uregulowano warunki odnowienia decyzji w sprawie porozumienia (przez odniesienie do art. 20a) oraz określono kształt wniosku o odnowienie decyzji. Przed nowelizacją okres, którego decyzja dotyczyła, rozpoczynał się od dnia doręczenia decyzji. W odróżnieniu od ustawodawstwa innych krajów nie obejmował okresu przeszłego. Powodowało to rozbieżności w terminie obowiązywania porozumienia dwustronnego i wielostronnego zawartego z właściwą władzą innego państwa. W innych krajach porozumienie obowiązuje z reguły od momentu złożenia wniosku (tzw. rollback). Rozszerzenie zakresu porozumienia na okres od momentu złożenia wniosku ma charakter fakultatywny, co oznacza, iż wystąpi wyłącznie na wniosek złożony przez podmiot krajowy.

Art. 20j. [Postępowanie w sprawie porozumienia] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Zmiana art. 20j jest związana ze zmianą treści art. 20a. Wprowadzenie zastrzeżenia do § 2 i 3 art. 20j ma charakter porządkowy, ponieważ sześciomiesięczny termin postępowania w sprawie porozumienia jest terminem podstawowym, który w przypadku porozumień dwustronnych może ulec wydłużeniu do roku (§ 2), a w przypadku porozumień wielostronnych do 18 miesięcy (§ 3).

Art. 20k. [Zmiana stosunków gospodarczych] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Zmiana art. 20k jest spowodowana zmianami w art. 20a i art. 20i § 6 O.p. Z nowego brzmienia art. 20k wynika, że decyzje o porozumieniu w sprawie cen transakcyjnych oraz decyzje o porozumieniu w sprawie podziału kosztów (wskazane w art. 20a § 1 i 2 O.p.) oraz odnowienia tych decyzji (wskazane w art. 20i § 6 O.p.) mogą być zmienione lub uchylone w przypadku zmiany stosunków gospodarczych, które powodują rażącą nieadekwatność:

. wyboru metody ustalania ceny transakcyjnej wskazanej w porozumieniu lub

. porozumienia w sprawie podziału kosztów.

Art. 20l. [Wygaśnięcie decyzji] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Zmiana art. 20l wynika ze zmian wprowadzonych w art. 20a i art. 20i § 6 O.p. Na podstawie art. 20l O.p. organ podatkowy stwierdza z urzędu wygaśnięcie decyzji o porozumieniu. Organ podatkowy może zadecydować o wygaśnięciu decyzji o porozumieniu (lub decyzji o odnowieniu porozumienia), w przypadku gdy:

. adresat tej decyzji nie stosuje metody ustalania ceny transakcyjnej określonej w porozumieniu oraz

. nie zostały spełnione warunki określone w decyzji o porozumieniu.

Art. 20m. [Opłata] -zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Zmiana w art. 20m wynika ze zmian w art. 20a (porozumienie w sprawie cen transakcyjnych oraz porozumienie w sprawie podziału kosztów) oraz art. 20i (odnowienie decyzji o porozumieniu) – patrz komentarz do art. 20a i art. 20i O.p. Art. 20m reguluje kwestię opłaty za zawarcie porozumienia oraz odnowienie takiej decyzji. Wysokość opłat nie uległa zmianie. Wprowadzono jednak podstawę do zwielokrotnienia opłaty w przypadkach, gdy w jednym wniosku występuje więcej niż jedna transakcja lub umowa o podziale kosztów. W takich przypadkach opłata jest pobierana od każdej transakcji przedstawionej we wniosku oraz każdego przedmiotu umowy o podziale kosztów.

Art. 20p. [Koszty postępowania] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Zmiana w art. 20p O.p. wynika ze zmian treści art. 20a O.p. Z art. 20a O.p. wynika, że organ podatkowy wydając decyzję o porozumieniu w sprawie cen transakcyjnych, nie ocenia prawidłowości wyboru metody ustalania ceny transakcyjnej. Nie ma więc uzasadnienia, aby taki zapis znajdował się w art. 20p O.p. Ustawodawca zadecydował, że w art. 20p O.p. wystarczy wskazanie, że podmiotem zobowiązanym do poniesienia kosztów postępowania w sprawie porozumienia jest wnioskodawca.

Art. 21. [Powstanie zobowiązania podatkowego] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Zmiana polega na uszczegółowieniu przepisów art. 21 § 3 Ordynacji podatkowej. W art. 21 § 3 O.p. są wskazane sytuacje, w których organ podatkowy może wydać decyzję określającą wysokość zobowiązania podatkowego. Po nowelizacji decyzja określająca może być wydana także w sytuacji, gdy podatnik nie wykaże powstałego zobowiązania podatkowego w deklaracji. W art. 21 § 3a zostały jednoznacznie uregulowane przypadki, w których podatnik w złożonej deklaracji VAT nie wykazał lub wykazał nieprawidłową kwotę:

. zwrotu podatku,

. podatku naliczonego przeniesionego do rozliczenia,

. nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług do odliczenia w następnych okresach rozliczeniowych. Przepis reguluje też sytuację, w której podatnik nie złożył deklaracji, mimo ciążącego na nim obowiązku, i nie wykazał ww. kwot. We wszystkich tych przypadkach organ podatkowy będzie wydawał odpowiednio decyzję, w której określi prawidłową wysokość:

. zwrotu podatku lub

. nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do odliczenia w następnych okresach rozliczeniowych.

Poprzednio obowiązujące przepisy nie regulowały jednoznacznie kwestii wydania przez organ podatkowy decyzji określającej nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług, jeśli podatnik nie złożył deklaracji, oraz nie wskazywały, że określenie nadwyżki powinno być powiązane z możliwością odliczenia jej w następnych okresach rozliczeniowych. Dzięki zmianie organy podatkowe mają możliwość określania prawidłowej wysokości każdego „wyniku podatkowego” w podatku od towarów i usług. W art. 21 § 4 Ordynacji podatkowej została uregulowana szczególna sytuacja, w której decyzja określająca ma być wydana w stosunku do podmiotu innego niż podatnik. Chodzi tu o sytuację, która jest uregulowana w art. 108 ust. 1 ustawy o VAT. Na podstawie tego przepisu zobowiązanym do zapłaty VAT jest osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna, wystawiająca fakturę z wykazaną kwotą podatku. Na podstawie art. 21 § 4 O.p. organ podatkowy wyda wobec takiej osoby (jednostki) decyzję określającą wysokość zobowiązania podatkowego oraz odsetek od zaległości podatkowych, także wtedy gdy nie jest ona podatnikiem.

Art. 21b. [Określenie wysokości dochodu, przychodu lub zysku] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Przed nowelizacją art. 21b Ordynacji podatkowej nie przewidywał wydania decyzji określającej przychód lub zysk podatnika. Od 1 stycznia 2016 r. dzięki zmianie w art. 21b O.p. wprowadzono możliwość orzekania o wysokości dochodu, przychodu lub zysku podatnika w każdym przypadku stwierdzenia przez organ podatkowy w toku prowadzonego postępowania podatkowego, że podatnik osiągnął dochód, przychód lub zysk w wysokości niepodlegającej opodatkowaniu.

Art. 22. [Ograniczenie wysokości zaliczek] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 25 lipca 2014 r. o specjalnym podatku węglowodorowym (Dz.U. z 2014 r., poz. 1215; ost.zm. Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Pojęcie „zysku” pojawiło się w art. 22 O.p. w związku z tym, że specjalnym podatkiem węglowodorowym jest opodatkowany zysk z działalności wydobywczej węglowodorów. Tym samym na podstawie art. 22 § 2a O.p. wysokość zaliczek na podatek może być ograniczona również w przypadku, gdy zaliczki te miałyby być niewspółmiernie wysokie w stosunku do zysku przewidywanego na dany rok podatkowy.

Art. 23. [Odstąpienie od oszacowania] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Treść przepisów art. 23 § 1 pkt 1 i § 2 Ordynacji podatkowej mogła sugerować, że organ podatkowy ma bezwzględny obowiązek szacowania podstawy opodatkowania, gdy brak jest ksiąg podatkowych, nawet w przypadku gdy istnieją dowody pozwalające na określenie rzeczywistej podstawy opodatkowania. W art. 23 O.p. wskazano więc wyraźnie, że w takich przypadkach organ podatkowy nie określa podstawy opodatkowania szacunkowo, tylko określa ją w wysokości rzeczywistej – na podstawie dowodów znajdujących się

w posiadaniu organu podatkowego (art. 23 § 1 pkt 1 O.p.). Dzięki dodaniu w art. 23 § 3 O.p. słowa „w szczególności” organy podatkowe mają możliwość korzystania z metod szacowania podstawy opodatkowania niewymienionych w art. 23 § 3 O.p. Po nowelizacji metody szacowania wskazane w Ordynacji nie mają już pierwszeństwa w stosunku do innych metod szacowania, a ich zastosowanie nie wymaga szczególnego uzasadnienia (uchylenie § 4 w art. 23). Nadal jednak w decyzji podatkowej, w której dokonano szacunku, powinno się znaleźć uzasadnienie takiego, a nie innego wyboru metody szacowania.

Art. 28. [Wynagrodzenie płatnika i inkasenta] – uchylony.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Uchylenie art. 28 § 2 O.p. wiąże się z dodaniem art. 52a Ordynacji podatkowej. Z nowo dodanego art. 52a wynika, że wynagrodzenie płatników lub inkasentów pobrane nienależnie lub w wysokości większej od należnej traktuje się jako zaległość podatkową. Organ podatkowy wydaje decyzję, w której określa wysokość tej zaległości. Podlega ona zwrotowi bez wezwania organu podatkowego.

Art. 30. [Odpowiedzialność płatników i podatników] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). W art. 30 § 1 -4 określają zasady odpowiedzialności płatników za podatek niepobrany lub pobrany, a niewpłacony. Z art. 30 § 5 O.p. wynika, że odpowiedzialność płatnika jest wyłączona, gdy podatek nie został pobrany z winy podatnika. W takich przypadkach organ orzeka o odpowiedzialności podatnika (a nie płatnika). Sprawa odpowiedzialności podatnika, o której mowa w art. 30 § 5 Ordynacji podatkowej, jest odrębną sprawą wobec określenia wysokości zobowiązania podatkowego. Po nowelizacji organ podatkowy w decyzji określającej podatnikowi wysokość zobowiązania podatkowego może orzec również o odpowiedzialności podatnika na podstawie art. 30 § 5 O.p. Zmiana została wprowadzona w celu uproszczenia postępowania podatkowego (dodane drugie zdanie w art. 30 § 5 O.p.).

Art. 33b. [Zabezpieczenie na majątku] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Powodem zmiany w art. 33b jest wydana przez Sąd Najwyższy uchwała z 13 maja 2009 r., sygn. akt I UZP 4/09 (OSNP 2009/23-24/319). W uchwale tej sąd uznał, że bezskuteczność egzekucji z majątku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, o której mowa w art. 116 § 1 ustawy – Ordynacja podatkowa w związku z art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, może być stwierdzona wyłącznie w postępowaniu w sprawie egzekucji należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, poprzedzającym wydanie decyzji o odpowiedzialności członka zarządu spółki za te należności. Odnosząc tę uchwałę do orzekania o odpowiedzialności podatkowej osób, o których mowa w art. 116 i art. 116a ustawy – Ordynacja podatkowa, i przyjętych w art. 33b pkt 2 O.p. zasad zabezpieczenia zobowiązań tych osób, ustawodawca uznał, iż zastosowanie tych zasad zabezpieczenia w praktyce nie jest możliwe. Bezskuteczność egzekucji, wskazana przed nowelizacją jako przesłanka wygaśnięcia decyzji o zabezpieczeniu, może być bowiem stwierdzona wyłącznie przed wydaniem decyzji o odpowiedzialności osoby, o której mowa w art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej. Wobec tego w art. 33b pkt 2 Ordynacji podatkowej określono, że decyzja o zabezpieczeniu odpowiedzialności osoby trzeciej, o której mowa w art. 116 i art. 116a Ordynacji podatkowej, wygasa w momencie wszczęcia postępowania egzekucyjnego wobec tej osoby trzeciej. Zastąpienie w tym przepisie wyrazu „egzekucja” wyrazami „postępowanie egzekucyjne” jest spójne z treścią obowiązującego art. 154 § 4 pkt 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, zgodnie z którym zajęcie zabezpieczające przekształca się w zajęcie egzekucyjne z dniem wystawienia tytułu wykonawczego. Zmiana dostosowawcza została w tym zakresie wprowadzona także w art. 33b pkt 3 O.p.

Art. 33c. [Stosowanie przepisów o zabezpieczeniu] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Zmiana art. 33c jest związana z dodaniem w Ordynacji podatkowej art. 52a, który stanowi, iż pobrane nienależnie wynagrodzenie płatników lub inkasentów jest zaległością podatkową. Odwołanie się w treści art. 33c do art. 52a oznacza, że wskazane w art. 33c § 2 przepisy o zabezpieczeniu mają odpowiednie zastosowanie również do zaległości podatkowych tego rodzaju.

Art. 34 [Hipoteka przymusowa] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Nowelizacja wprowadziła możliwość ustanawiania hipoteki przymusowej na udziale w prawie użytkowania wieczystego lub udziale w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu. Treść art. 34 została w ten sposób dostosowana do art. 65 ust. 3 ustawy z 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (j.t. Dz.U. z 2013 r., poz. 707, z późn. zm.).

Art. 38a. [Zaspokojenie z przedmiotu hipoteki] – dodany.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Wprowadzenie w Ordynacji podatkowej przepisu, iż zaspokojenie z przedmiotu hipoteki przymusowej następuje w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (na wzór regulacji zawartej w art. 42 § 7 O.p.) umożliwia prowadzenie egzekucji administracyjnej również z majątku dłużnika rzeczowego (a nie tylko z majątku podatnika będącego dłużnikiem). Zgodnie bowiem z art. 2 § 1 pkt 5 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji egzekucji administracyjnej podlegają należności pieniężne przekazane do egzekucji administracyjnej na podstawie innych ustaw. Przed nowelizacją egzekucję z przedmiotu hipoteki w przypadku prowadzenia jej przeciwko dłużnikowi rzeczowemu niebędącemu podatnikiem prowadził komornik sądowy w trybie przepisów k.p.c., podczas gdy na podstawie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji do prowadzenia egzekucji z nieruchomości jest uprawniony naczelnik urzędu skarbowego. Dzięki nowelizacji dłużnicy rzeczowi – niebędący podatnikami – nie będą zobowiązani do ponoszenia wyższych kosztów egzekucyjnych na rzecz komornika sądowego, ponieważ egzekucja będzie prowadzona w trybie egzekucji administracyjnej. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy z przedmiotu hipoteki przymusowej jest już prowadzona egzekucja przez sądowy organ egzekucyjny (czyli przez komornika sądowego). Taka egzekucja jest bowiem prowadzona na podstawie przepisów k.p.c. przez komornika sądowego.

Art. 52. [Nadpłata lub zwrot podatku] -zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Art. 52 § 1 Ordynacji podatkowej nie obejmował wszystkich sytuacji, w których po stronie podatnika wystąpi obowiązek zwrotu nienależnie otrzymanych z organu podatkowego nadpłat lub zwrotu podatku VAT. Z uwagi na brak w przepisach Ordynacji podatkowej uregulowań w zakresie trybu zwrotu tych należności występowały trudności z odzyskaniem od podatnika nienależnie zwróconych mu kwot. W przypadkach nieuregulowanych w Ordynacji stosowany był tryb cywilnoprawny, zgodnie z którym nienależny podatek był traktowany jako świadczenie nienależne. Tryb cywilnoprawny jest jednak długotrwały i kosztowny. Zmiana w art. 52 O.p. spowoduje, że należności podatkowe wypłacone podatnikowi nienależnie będą odzyskiwane na podstawie przepisów podatkowych, bez potrzeby angażowania sądownictwa powszechnego.

Art. 52a. [Zwrot nienależnego wynagrodzenia płatników i inkasentów] – dodany.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Zgodnie z art. 52a wynagrodzenie płatników (lub inkasentów) pobrane nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej traktuje się jako zaległość podatkową, która podlega zwrotowi bez wezwania organu podatkowego. Organ podatkowy wydaje decyzję, w której określa wysokość tej zaległości podatkowej. Wprowadzenie nowej regulacji art. 52a O.p wiąże się z uchyleniem art. 28 § 2 Ordynacji podatkowej.

Art. 53. [Odsetki za zwłokę] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). W art. 53 § 2 Ordynacji podatkowej określenie „rok podatkowy” zastąpiono określeniem „okres rozliczeniowy” w celu dostosowania do okresu rozliczenia zaliczek w podatku od towarów i usług (kwartał). W wyniku zmiany podstawą naliczania odsetek będą również zaliczki nieuregulowane w okresie rozliczeniowym. Zmiany w art. 53 O.p. zostały powiązane ze zmianami w art. 52 O.p. Po nowelizacji, w sytuacjach gdy nadpłata lub zwrot podatku nastąpią w wyniku błędnego działania organu podatkowego, nie będą naliczane odsetki za zwłokę (zmiana w art. 53 § 1 odnosząca się w zakresie odsetek za zwłokę tylko do art. 52 § 1 pkt 1). W art. 53 § 6 O.p. została określona data początkowa, od której są wyliczane odsetki za zwłokę od wynagrodzeń nienależnie pobranych przez płatników lub inkasentów (w przypadkach określonych w art. 52a O.p.).

Art. 54. [Nienaliczanie odsetek] - zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Przed nowelizacją istniały wątpliwości co do sposobu liczenia terminów na podstawie art. 54 § 3 Ordynacji podatkowej (czy są liczone na nowo, czy podlegają sumowaniu). W związku z tym w art. 54 § 3 O.p. wyraźnie wskazano, że terminy, o których mowa w art. 54 § 1 pkt 2, 3 i 7 Ordynacji podatkowej, liczone są na nowo od dnia otrzymania akt sprawy i nie podlegają sumowaniu z dotychczasowymi.

Art. 56. [Stawka odsetek] – uchylony.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Uchylenie części przepisów w art. 56 O.p. jest związane z wprowadzeniem nowych zasad naliczania obniżonych i podwyższonych stawek odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych w art. 56a i art. 56b O.p. Podstawowa stawka odsetek za zwłokę pozostała bez zmian. Jest ona równa sumie 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego i 2%, z tym że stawka ta nie może być niższa niż 8%.

Do zaległości podatkowych powstałych przed 1 stycznia 2016 r. nadal stosuje się art. 56 § 1a i 1b ustawy w brzmieniu obowiązującym przed wejściem w życie nowelizacji, z tym zastrzeżeniem, że:

. do korekty deklaracji nie trzeba dołączać pisemnego uzasadnienia przyczyn korekty,

. do zaległości podatkowych powstałych przed 1 stycznia 2016 r. podatnik może zastosować 50% stawkę odsetek (zamiast stawki 75%), jeżeli złoży korektę w ciągu 6 miesięcy od dnia wejścia w życie nowelizacji oraz w ciągu 7 dni od złożenia korekty zapłaci zaległy podatek (art. 19 ustawy nowelizującej).

Art. 56a. [Obniżona stawka odsetek za zwłokę] -dodany.

Celem wprowadzenia art. 56a O.p. jest upowszechnienie dobrowolnego i rzetelnego wypełniania obowiązków podatkowych. Obniżona stawka odsetek wprowadzana tym przepisem (50% stawki podstawowej) ma zachęcać podatników do jak najszybszego ujawnienia nieprawidłowości w złożonej deklaracji i uregulowania powstałej z tego tytułu zaległości. Przez dobrowolne wypełnianie obowiązków podatkowych rozumieć należy prawidłowe i terminowe deklarowanie zobowiązań, bez konieczności wszczynania czynności sprawdzających, kontroli podatkowej i postępowania podatkowego oraz dokonywanie płatności należności podatkowych bez konieczności wszczynania czynności egzekucyjnych i postępowań karnych skarbowych. Przed nowelizacją obowiązywała obniżona stawka odsetek w wysokości 75% stawki podstawowej. Ustawodawca uznał, że dalsze obniżenie stawki (do 50%) zwiększy motywację podatników do dobrowolnego regulowania zaległości. Dodatkowym warunkiem stosowania obniżonej stawki jest wprowadzenie ograniczenia czasowego tego prawa. Podatnik ma bowiem prawo do zastosowania obniżonej stawki odsetek za zwłokę tylko wtedy, gdy złoży prawnie skuteczną korektę deklaracji nie później niż w ciągu 6 miesięcy od dnia upływu terminu złożenia deklaracji. Jednym z warunków skorzystania z obniżonej stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych jest zapłata zaległości podatkowej (ten warunek zastosowania obniżonej stawki odsetek obowiązywał również przed 1 stycznia 2016 r. – na podstawie art. 56 § 1a O.p.). Przed nowelizacją – ze względu na brak stosownych regulacji – istniały wątpliwości co do możliwości korzystania z obniżonej stawki odsetek za zwłokę przez podatników, którzy z przyczyn obiektywnych nie dokonają zapłaty zaległości podatkowych, lecz ich zobowiązanie podatkowe wygasa w inny sposób, np. przez zaliczenie nadpłaty lub zwrotu podatku, potrącenie albo przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych w trybie art. 66 O.p. Aby usunąć te wątpliwości, wprowadzono w art. 56a § 2 Ordynacji podatkowej regulację umożliwiającą korzystanie z obniżonej stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych także przez podatników, których zaległość podatkowa zostałaby uregulowana przez zaliczenie nadpłaty lub zwrotu podatku oraz których zobowiązanie wygasa wskutek potrącenia albo przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych w trybie art. 66 Ordynacji podatkowej, na wniosek złożony w terminie 7 dni od dnia złożenia korekty deklaracji.

Art. 56b. [Podwyższona stawka odsetek za zwłokę] -dodany.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). W art. 56b O.p. została wprowadzona nowa, podwyższona stawka odsetek za zwłokę w wysokości 150% stawki podstawowej. Podwyższona stawka odsetek będzie stosowana do zaległości w podatku od towarów i usług oraz w podatku akcyzowym, wyłącznie w przypadkach wymienionych w tym przepisie. Zagrożenie zastosowania podwyższonej stawki odsetek za zwłokę w obszarach o podwyższonym ryzyku (podatek od towarów i usług, podatek akcyzowy) ma pełnić funkcję prewencyjną i zminimalizować ryzyko nagannych zachowań podatników w podatkach szczególnie narażonych na nadużycia. Podwyższona stawka odsetek będzie stosowana w odniesieniu do zaległości wynikających z decyzji i korekt pokontrolnych. Podwyższona stawka odsetek za zwłokę ma być stosowana w przypadkach, gdy kwota zaniżenia zobowiązania podatkowego, zawyżenia kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku przekracza 25% kwoty należnej i jest wyższa niż pięciokrotna wysokość minimalnego wynagrodzenia. Podwyższone odsetki nie będą więc zaliczane w przypadku stosunkowo niewielkich kwot zaległości.

Sprawca wykroczenia skarbowego lub przestępstwa skarbowego, który będzie miał obowiązek naliczać podwyższoną stawkę odsetek za zwłokę, ma prawne możliwości uniknięcia poniesienia odpowiedzialności karnej skarbowej przez skorzystanie z art. 16a Kodeksu karnego skarbowego. Na podstawie tego przepisu sprawca może się zwolnić z odpowiedzialności, jeżeli złoży prawnie skuteczną korektę deklaracji podatkowej i w całości uiści należność. Zaległości wynikające z korekt dobrowolnych złożonych po upływie 6 miesięcy od ustawowego terminu złożenia deklaracji, bez względu na procent uszczuplenia, są objęte podstawową stawką odsetek (art. 56 § 1 O.p.). Podatnicy VAT i akcyzy popełniający błędy skutkujące nawet poważnymi uszczupleniami mogą zatem uniknąć odsetek podwyższonych,składając dobrowolnie korektę deklaracji w ciągu 6 miesięcy i dokonując zapłaty zaległości w terminie 7 dni wraz z odsetkami obniżonymi bądź składając dobrowolną korektę po upływie 6 miesięcy i regulując zaległość z odsetkami podstawowymi.

Art. 56c. [Podwyższenie lub obniżenie stawki odsetek] - zm

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Art. 56c O.p. określa zasady podwyższania (obniżania) stawek odsetek za zwłokę w przypadku zmian podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego. Dotychczas obowiązujące w tym zakresie reguły nie uległy zmianie w stosunku do obecnego stanu prawnego. W przypadku zmiany stopy oprocentowania kredytu lombardowego stawka odsetek ulega zmianie od dnia, w którym ulega zmianie stopa oprocentowania kredytu lombardowego.

Art. 57. [Stawka opłaty prolongacyjnej] -zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Zmiana w art. 57 § 2 ma charakter dostosowawczy. Wynika ze zrównania obniżonej stawki odsetek za zwłokę ze stawką opłaty prolongacyjnej.

Art. 59. [Warunki wygaśnięcia zobowiązania podatkowego] -zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). W art. 59 wprowadzono nowy przypadek, w którym dochodzi do wygaśnięcia zobowiązań podatkowych (§ 1 pkt 11) oraz zobowiązań płatnika lub inkasenta (§ 2 pkt 7). Zobowiązania te wygasają obecnie także w przypadku prawomocnego nabycia spadku w całości przez Skarb Państwa albo jednostkę samorządu terytorialnego. W przypadku nabycia spadku przez Skarb Państwa albo gminę w przedstawionym trybie (a także przy dziedziczeniu z testamentu) następuje zbieg statusu wierzyciela i dłużnika w zakresie zobowiązań podatkowych stanowiących odpowiednio dochód budżetu państwa lub budżetu gminy. Zbieg statusu wierzyciela i dłużnika może także nastąpić w przypadku nabycia spadku przez powiat lub województwo w zakresie należności publicznoprawnych stanowiących dochody budżetów tych jednostek. Jest to możliwe tylko przy dziedziczeniu testamentowym, ponieważ zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego powiat i województwo nie dziedziczą z ustawy. Konsekwencją takiego trybu nabycia majątku zmarłego, od czego ani Skarb Państwa, ani jednostka samorządu terytorialnego nie może się uchylić, jest wygaśnięcie zobowiązania podatkowego (art. 59 § 1 pkt 11 i § 2 pkt 7 O.p.).

Art. 60. [Termin zapłaty podatku] -zm

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Organ podatkowy ma zapewnić obsługę kasową w kasie urzędu lub w kasie innego podmiotu obsługującego organ podatkowy (art. 60 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej). Zmiana nie powoduje likwidacji kas, a umożliwia zlecanie przez naczelników urzędów skarbowych obsługi kasowej podmiotom zewnętrznym profesjonalnie zajmującym się obsługą finansową. Art. 60 ustawy – Ordynacja podatkowa został uzupełniony o nową kategorię dostawców usług płatniczych, jakimi są instytucje pieniądza elektronicznego. Instytucje te mogą świadczyć usługi płatnicze, w tym prowadzić rachunki płatnicze lub dokonywać przekazów pieniężnych, zgodnie z art. 4 ust. 2 pkt 4 ustawy z 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz.U. z 2014 r., poz. 873 i 1916). Instytucje pieniądza elektronicznego są to podmioty uprawnione do wydawania pieniądza elektronicznego i świadczenia wszystkich usług płatniczych, w tym również usługi polecenia przelewu. Są to podmioty zbliżone funkcjonalnie do instytucji płatniczych, jednak muszą one spełniać wyższe wymogi kapitałowe niż,wymogi stawiane instytucjom płatniczym, ze względu na to, że mogą wydawać pieniądz elektroniczny bez ograniczeń terytorialnych i ilościowych. Są to dostawcy usług płatniczych ustanowieni na mocy dyrektywy o pieniądzu elektronicznym (aktualnie dyrektywy 2009/110/WE). Uwzględnienie instytucji pieniądza elektronicznego w katalogu podmiotów, za pośrednictwem których można dokonywać zapłaty podatku, ma ułatwić zapłatę podatków. Natomiast wprowadzenie możliwości zapłaty należności pobieranych przez urzędy skarbowe za pomocą karty płatniczej ma rozszerzyć możliwości zapłaty podatku (art. 60 § 2a–2c O.p.). Należy jednak zwrócić uwagę, iż opłaty i prowizje (opłata interchange, opłata na rzecz organizacji kartowej i marża agenta rozliczeniowego) dla płatności kartami płatniczymi z tytułu zapłaty podatku obciążają podatnika. Art. 60 § 1a O.p. określa również termin, który jest uznawany za zapłatę podatku w przypadku podatku płaconego przelewem. Zasadniczo jest to dzień złożenia zlecenia płatniczego, jeżeli wpłacana kwota zostanie uznana na rachunku bankowym organu podatkowego w terminie wskazanym w art. 54 ustawy z 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych. Po przekroczeniu terminu wynikającego z art. 54 ustawy o usługach płatniczych przyjmuje się, że podatek został zapłacony w dniu uznania kwoty podatku na rachunku organu podatkowego.

Art. 61a. [Zapłata podatku w jednostkach samorządu terytorialnego] - zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Na podstawie art. 61a O.p. zapłata podatków stanowiących dochody budżetu gminy, powiatu lub województwa może nastąpić za pomocą „innych instrumentów płatniczych” (kart płatniczych). Nadal jest to prawo tych organów, a nie ich obowiązek.

Art. 62. [Zaliczanie wpłat na poczet podatku] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkow oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Dotychczasowe rozwiązanie polegające na konieczności egzekwowania samych kosztów upomnienia w drodze egzekucji jest uciążliwe dla podatnika i nieekonomiczne. Wszczęcie postępowania egzekucyjnego na same koszty upomnienia generuje dalsze koszty egzekucyjne. Właściwsze jest zatem zaspokajanie tych kosztów wraz z wpłatą na należność główną. Dlatego w art. 62 § 1a O.p. wprowadzono obowiązek zaliczania przez organy podatkowe dokonanej wpłaty w pierwszej kolejności na poczet kosztów doręczonego upomnienia. Nowe rozwiązanie, z uwagi na postanowienia art. 115 § 1 pkt 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, ma zastosowanie tylko w przypadku dokonania wpłaty przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego. Zmiana dotyczy nie tylko wpłat dokonywanych przez podatników, ale też wpłat dokonywanych przez inne podmioty (art. 62 § 5 O.p.).W sprawie zaliczenia wpłaty na poczet zaległości podatkowych, odsetek za zwłokę oraz kosztów upomnienia jest wydawane postanowienie, na które służy zażalenie (art. 62 § 4 O.p.). W przypadkach wskazanych w art. 62 § 4a O.p. postanowienie takie jest wydawane wyłącznie na wniosek podatnika.

Art. 62b. [Zapłata podatku przez osoby trzecie] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). W przypadku sprzedaży przez podatnika przedmiotu hipoteki lub zastawu wierzyciel podatkowy może dochodzić od nabywcy zaspokojenia z przedmiotu zabezpieczenia tylko w postępowaniu egzekucyjnym. Przed nowelizacją nie było prawnej możliwości zapłaty kwoty zaległości podatkowej przez nabywcę przedmiotu hipoteki lub zastawu. Właściciel przedmiotu hipoteki przymusowej lub zastawu skarbowego nie mógł więc doprowadzić do zaspokojenia wierzyciela (organu podatkowego) inaczej niż przez poddanie się egzekucji z obciążonej rzeczy. Według nowo dodanego art. 62b właściciel przedmiotu hipoteki przymusowej lub zastawu skarbowego niebędący podatnikiem, płatnikiem, inkasentem, następcą prawnym lub osobą trzecią ma obecnie możliwość zapłaty podatku (zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę) zabezpieczonej hipoteką lub zastawem skarbowym. W takim przypadku zobowiązanie podatkowe wygaśnie wskutek zapłaty przez tego dłużnika rzeczowego (nowy art. 62b § 1 pkt 2 i § 3 O.p.). W art. 62b wprowadzono również możliwość opłacenia za podatnika podatku przez inne osoby niż sam zobowiązany. Przed nowelizacją brak było możliwości zapłaty zobowiązania podatkowego przez osobę trzecią. Nowelizacja wprowadza możliwość opłacenia podatku przez:

. osoby bliskie, tzn. przez małżonka podatnika, jego zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, oraz

. inne osoby trzecie – w przypadkach gdy wpłata dotyczy kwoty podatku do 1000 zł.

W obu tych przypadkach treść dowodu wpłaty nie może budzić wątpliwości co do jej przeznaczenia.

Art. 63. [Zaokrąglanie kwot] -zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). W art. 63 § 3 O.p. wprowadzono regułę, zgodnie z którą w przypadkach zaliczania wpłaty, nadpłaty lub zwrotu podatku nie stosuje się zasad zaokrąglania określonych w art. 63 § 1 O.p. Kwoty te podlegają zaliczeniu bez zaokrągleń, „co do grosza”.

Art. 67a. [Ulgi w spłacie podatku] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw,(Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Po nowelizacji art. 67a § 1 pkt 2 O.p. dopuszcza jednoznacznie możliwość odroczenia lub rozłożenia na raty zapłaty samych odsetek za zwłokę od nieuregulowanych zaliczek, także gdy nie wydano decyzji, o której mowa w art. 53a O.p. Ustawodawca uznał, że nie jest uzasadnione zróżnicowanie stosowania ulg w zależności od tego, czy decyzja taka została wydana.

Art. 67b. [Ulgi w spłacie zobowiązań] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Ze względu na niewielkie zainteresowanie ulgami w spłacie zobowiązań podatkowych stanowiących pomoc publiczną na rozwój małych i średnich przedsiębiorstw ustawodawca zdecydował o rezygnacji z tej formy pomocy. Dlatego też § 4 i 5 w art. 67b O.p. zostały uchylone. Konsekwencją tej zmiany jest także zmiana § 3 w art. 67b O.p.

Art. 67d. [Warunki udzielania ulg w spłacie zobowiązań podatkowych] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Umorzenie jest odrębnym od zakończenia postępowania upadłościowego sposobem zamknięcia postępowania upadłościowego bez przeprowadzenia likwidacji majątku upadłego czy zawarcia układu. Po umorzeniu postępowania upadłościowego zaległości podatkowe zazwyczaj są nieściągalne. To samo dotyczy sytuacji, gdy sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości. Dlatego celowe jest, aby niezaspokojenie kwoty zaległości podatkowej w umorzonym postępowaniu upadłościowym albo oddalenie przez sąd wniosku o ogłoszenie upadłości stanowiły przesłankę umorzenia z urzędu zaległości podatkowej (art. 67d § 1 pkt 3 O.p.). Organ podatkowy może jednak umorzyć zaległość podatkową wyłącznie w przypadku, gdy umorzenie nie będzie stanowiło pomocy publicznej lub będzie stanowiło pomoc de minimis – w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa wspólnotowego dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis (art. 67d § 4 O.p.).

Art. 68. [Przedawnienie] -zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 16 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 251). W wyroku z 18 lipca 2013 r. (Dz.U. z 2013 r., poz. 985) Trybunał Konstytucyjny stwierdził niekonstytucyjność przepisów art. 68 § 4 ustawy – Ordynacja podatkowa w sprawie opodatkowania nieujawnionych źródeł przychodów, który utracił już moc. Zgodnie ze wskazaniami Trybunału Konstytucyjnego zawartymi w wyroku, w dodanym art. 68 § 4a jednoznacznie został określony termin przedawnienia prawa do ustalenia zobowiązania podatkowego z tytułu przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych. Termin przedawnienia powiązano z momentem powstania obowiązku podatkowego określonym w art. 25c ustawy o PIT, przyjmując, że termin ten wynosi 5 lat, licząc od końca roku, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Art. 70. [Przedawnienie zobowiązania podatkowego] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Treść art. 70 O.p. została dostosowana do pojęć używanych w przepisach prawa upadłościowego, takich jak umorzenie i zakończenie postępowania upadłościowego. Dodanie § 1a wynika z konieczności uregulowania sytuacji, w której ogłoszenie upadłości następuje przed rozpoczęciem biegu terminu przedawnienia. Ustalono, że w takim przypadku bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się od dnia następującego po dniu uprawomocnienia się postanowienia o zakończeniu lub umorzeniu postępowania upadłościowego.

Art. 70a. [Zawieszenie terminu przedawnienia] -zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). W art. 70a O.p. wprowadzono możliwość zawieszenia biegu terminu przedawnienia w sytuacji, w której została wszczęta procedura wzajemnego porozumiewania na podstawie ratyfikowanej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, jeżeli ta umowa nie przewiduje możliwości wprowadzenia w życie zawartego porozumienia bez względu na terminy przedawnienia.

Art. 70d. [Procedura wzajemnego porozumiewania] – dodany.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). W nowym art. 70d Ordynacji podatkowej przewidziano, że w sytuacji gdy ratyfikowana umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania przewiduje możliwość wprowadzenia w życie zawartego porozumienia bez względu na terminy przedawnienia, to porozumienie będzie uwzględnione pomimo upływu terminów przedawnienia.

Art. 71. [Odpowiednie stosowanie przepisów o przedawnieniu] -zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Nowelizacja wskazała, od kiedy należy liczyć bieg terminu przedawnienia zaległości podatkowych, o których mowa w art. 52 i 52a O.p. W art. 71 pkt 2 wyraźnie wskazano, że w przypadku zaległości wymienionych w tych przepisach bieg terminu przedawnienia należy liczyć od końca roku kalendarzowego, w którym organ podatkowy dokonał zwrotu lub zaliczenia nienależnej kwoty lub płatnik pobrał nienależne wynagrodzenie.

Art. 72. [Nadpłata] -zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Zgodnie ze znowelizowanym art. 72 § 2 pkt 2 O.p. nienależnie zapłacone odsetki za zwłokę i inne nienależne wpłaty wymienione w tym przepisie są traktowane na równi z nadpłatą.

Art. 73. [Powstanie nadpłaty] – zm.

Zmiany obowiązują od 1 stycznia 2016 r. Zostały wprowadzone ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649) oraz ustawą z 25 lipca 2014 r. o specjalnym podatku węglowodorowym (Dz.U. z 2014 r., poz. 1215; ost.zm. Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Przed nowelizacją treść art. 73 § 2 pkt 4 O.p. sugerowała, że regulacja nim objęta dotyczy wszystkich podatników podatku od towarów i usług, składających deklaracje kwartalne, w tym podatników nieobowiązanych do zapłaty zaliczek. Natomiast regulacje określające moment powstania nadpłaty dla tego podatku powinny odnosić się wyłącznie do podatników dokonujących wpłat zaliczkowych. Stąd wprowadzono doprecyzowanie w treści art. 73 § 2 pkt 4 O.p., wskazując, że przepis ten odnosi się wyłącznie do podatników VAT składających deklaracje kwartalne i dokonujących zaliczkowych wpłat tego podatku.

Art. 74. [Powstanie nadpłaty] – zm

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Europejski Trybunał Sprawiedliwości zmienił nazwę na Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Zmiana ta została uwzględniona w treści art. 74 O.p.

Art. 75. [Wniosek o stwierdzenie nadpłaty] - zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Przepisy art. 75 § 2 Ordynacji podatkowej były zbyt kazuistycznie sformułowane. Dlatego w znowelizowanym § 2 wprowadzono ogólną normę określającą podmioty uprawnione do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty. Prawo to nadal przysługuje: podatnikom, płatnikom, inkasentom oraz byłym wspólnikom spółek cywilnych.

Dodatkowo przyznano uprawnienie do stwierdzenia nadpłaty spółkom, które tworzyły podatkową grupę kapitałową w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych w momencie utraty przez grupę statusu podatnika, w zakresie zobowiązań tej grupy (art. 75 § 2a O.p.). Organy podatkowe mają obecnie obowiązek określenia w decyzji stwierdzającej nadpłatę wysokości zobowiązania podatkowego w prawidłowej wysokości w takim zakresie, w jakim powstanie nadpłaty związane jest ze zmianą wysokości zobowiązania podatkowego (art. 75 § 4a O.p.). Oznacza to, że zakres postępowania w sprawie stwierdzenia nadpłaty jest ograniczony treścią wniosku podatnika i zakresem dokonanej korekty. Postępowanie zmierzające do określenia prawidłowej wysokości zobowiązania podatkowego w decyzji stwierdzającej nadpłatę ma zakres ograniczony do zakresu żądania podatnika. Przy tym określenie wysokości zobowiązania podatkowego w decyzji stwierdzającej nadpłatę nie ogranicza możliwości wydania kompleksowej decyzji wymiarowej (w trybie art. 21 § 3 O.p.) w okresie późniejszym, o czym podatnik powinien zostać poinformowany w decyzji stwierdzającej nadpłatę (art. 75 § 4b O.p.). Stwierdzenie nadpłaty w zakresie żądania podatnika, ograniczonego do konkretnych okoliczności faktycznych i dowodów potwierdzających ich zaistnienie, nie oznacza zatem akceptacji prawidłowości całego samoobliczenia podatku.

Art. 76. [Zaliczenie nadpłat na poczet zaległości podatkowych] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Wyjątkiem jest § 2a, który obowiązuje od 8 września 2016 r. (zmiana wprowadzona ustawą z 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw – Dz.U. z 2015 r., poz. 1311; ost.zm. Dz.U. z 2015 r., poz. 1513). Przed nowelizacją przepisy art. 76 § 1 i 2 Ordynacji podatkowej wymagały wydania decyzji określającej wysokość odsetek za zwłokę przed dokonaniem zarachowania nadpłaty na ich poczet. Wydanie takiej decyzji ma miejsce tylko, gdy występuje konieczność merytorycznej weryfikacji wysokości deklarowanych zaliczek. Natomiast w przypadku zadeklarowania w zeznaniu podatkowym zaliczek w prawidłowej wysokości podstawę do obliczenia kwoty odsetek za zwłokę od niezapłaconych w terminie płatności zaliczek stanowi ich wysokość wskazana w tym zeznaniu. Zmiana polega na wprowadzeniu możliwości zaliczenia nadpłaty na poczet odsetek w obu tych wypadkach – także gdy nie wydano decyzji na podstawie art. 53a. Nadpłaty mają być też zaliczane na poczet kosztów upomnienia, co ma uprościć pobór tych kosztów (art. 76 § 1 O.p.). Wprowadzono też możliwość zaliczania nadpłat (zwrotów podatku), spółki cywilnej na poczet zobowiązań wspólników lub byłych wspólników tej spółki, z tym że w przypadku istniejącej spółki wymaga to zgody wszystkich wspólników (art. 76 § 3 pkt 2 O.p.). W art. 76 § 2a O.p. przyznany został priorytet zaliczeniu nadpłaty (zwrotu podatku) na poczet zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetek. W przypadku zajęcia wierzytelności z tytułu nadpłaty nadpłata będzie podlegała zaliczeniu na poczet tych należności, a nadwyżka będzie przekazywana komornikowi lub do depozytu sądowego w ramach realizacji zajęcia. Przepis ten obowiązuje od 8 września 2016 r.

Art. 76b. [Zaliczenie nadpłat] -zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Z art. 76a § 2 pkt 1 O.p, wynika, że zaliczenie nadpłaty na poczet zaległości podatkowych następuje z dniem powstania nadpłaty. Art. 76b wskazuje, że zaliczenie to następuje z dniem złożenia deklaracji, w której podatnik wykazał zwrot podatku. Przepis ten został uzupełniony i uwzględnia obecnie także sytuację, w której podatnik składa korektę deklaracji wykazującej zwrot podatku. W obu przypadkach zaliczenie następuje z dniem złożenia takich deklaracji.

Art. 77. [Zwrot nadpłaty] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Zgodnie z nowym brzmieniem art. 77 § 1 pkt 1 O.p. nadpłata powstała w związku z uchyleniem albo stwierdzeniem nieważności decyzji podlega zwrotowi w terminie 30 dni od dnia wydania przez organ podatkowy nowej decyzji w tej samej sprawie. Jeżeli nowa decyzja nie zostanie wydana w ciągu 3 miesięcy od dnia uchylenia lub stwierdzenia nieważności przez organ podatkowy, nadpłata podlega zwrotowi bez zbędnej zwłoki (art. 77 § 4 O.p.). Jeżeli w związku z uchyleniem albo stwierdzeniem nieważności decyzji nie wystąpi obowiązek wydania nowej decyzji, nadpłata podlega zwrotowi w terminie 30 dni od dnia wydania decyzji o zmianie, uchyleniu, stwierdzeniu nieważności decyzji (art. 77 § 1 pkt 3 O.p.). W nowo dodanym pkt 4a art. 77 § 1 uregulowano także sytuację, w której podatnik składa wniosek o zwrot nadpłaty w związku z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego lub TSUE, ale jeszcze przed wejściem w życie orzeczenia TK lub przed publikacją wyroku TSUE. Ustawodawca postanowił, że w takich przypadkach zwrot nadpłaty powinien nastąpić w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, publikacji sentencji orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub od dnia, w którym uchylono lub zmieniono w całości lub w części akt normatywny.

Art. 77b. [Zwrot nadpłaty] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649).

Zmiana polega na przyjęciu jako zasady dokonywania zwrotu nadpłaty wszystkim podatnikom (płatnikom, inkasentom) przede wszystkim bezgotówkowo – na rachunek bankowy. W przypadku podatników (płatników, inkasentów), którzy mają obowiązek posiadać taki rachunek, zwrot będzie dokonywany wyłącznie na ten rachunek. Natomiast w przypadku podmiotów, które nie mają obowiązku posiadać rachunku, zwrot będzie dokonywany na wskazany przez nich rachunek, a gdy takiego rachunku nie wskażą – przekazem pocztowym. Zwrot gotówką w kasie będzie dokonywany na żądanie podatnika. Nadpłaty w małych kwotach, czyli takie, których wysokość nie przekracza dwukrotności kosztów upomnienia, będą podlegały zwrotowi w pierwszej kolejności na rachunek, a jeżeli nie wskazano rachunku, będą podlegały zwrotowi w kasie (art. 77b § 3 Ordynacji podatkowej). Dodatkowo sprecyzowano, że na równi z rachunkiem bankowym traktowany jest rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej.

Uregulowano także sytuacje, w których następuje zwrot nadpłaty:

. następcom prawnym i osobom trzecim oraz

. spółkom, które tworzyły podatkową grupę kapitałową w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych w chwili utraty przez podatkową grupę kapitałową statusu podatnika (art. 77b § 5 pkt 1 i 3 Ordynacji podatkowej).

Art. 78. [Oprocentowanie nadpłat] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Nowelizacja zróżnicowała stawki odsetek za zwłokę. Dlatego w art. 78 § 1 O.p. wskazano, że nadpłaty podlegają oprocentowaniu według stawki podstawowej wskazanej w art. 56 § 1 O.p. Zachowana zostaje zasada niepodlegania oprocentowaniu nadpłat w małych kwotach, tj. nieprzekraczających dwukrotności kosztów upomnienia (art. 78 § 2 O.p.). Zmiana w art. 78 § 3 i 5 O.p. wynika ze zmiany treści art. 77 O.p.

Art. 79. [Postępowanie w sprawie stwierdzenia nadpłaty] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). W związku z uchyleniem art. 81b § 3 O.p. dopuszczalne jest złożenie wniosku o stwierdzenie nadpłaty w okresie między zakończeniem kontroli podatkowej a wszczęciem postępowania podatkowego. Jeżeli jednak po złożeniu wniosku o stwierdzenie nadpłaty zostanie wszczęte z urzędu postępowanie podatkowe w sprawie, w której został złożony wniosek, wniosek ten powinien być rozpatrzony w tym postępowaniu. Nie ma uzasadnienia do równoległego prowadzenia dwóch postępowań o takim samym zakresie stanu faktycznego i powielania czynności dowodowych. Dlatego ustawodawca zadecydował, aby żądanie zawarte we wniosku o stwierdzenie nadpłaty podlegało rozpatrzeniu w postępowaniu wszczętym z urzędu (zdanie drugie w art. 79 § 1 O.p.). Zgodnie z art. 79 § 2 O.p. prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty wygasa po upływie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Analogiczne rozwiązanie zostało wprowadzone w przypadku złożenia wniosku o zwrot nadpłaty (zmiana art. 79 § 2 O.p.) oraz złożenia wniosku o zwrot podatku (wpisanie art. 79 w art. 76b § 1 O.p.). Wniosek o stwierdzenie nadpłaty wraz z korektą deklaracji może być złożony do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Nowelizacja uregulowała problem załatwienia wniosku o stwierdzenie nadpłaty, gdy:

. wniosek ten został złożony tuż przed upływem terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego,

. istnienie lub żądana wysokość nadpłaty budzi wątpliwości i nie może zostać zwrócona w trybie bezdecyzyjnym oraz

. zakończenie postępowania w sprawie stwierdzenia nadpłaty jest niemożliwe przed upływem terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.

W praktyce problem dotyczy wniosków o stwierdzenie nadpłaty wraz z korektami deklaracji, w wyniku których następuje zmniejszenie zobowiązania podatkowego. Nowelizacja wprowadziła obowiązek rozpatrzenia tego rodzaju wniosków o stwierdzenie nadpłaty także po upływie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego (art. 79 § 3 O.p.). Dzięki temu rozwiązaniu będzie możliwe ukończenie postępowań wszczętych przed terminem przedawnienia. Zasady te mają odpowiednie zastosowanie do złożonych przed upływem terminu przedawnienia korekt deklaracji wykazujących zwrot podatku, w zakresie weryfikacji zwrotu. Nowelizacja wprowadza też możliwość złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty, a w konsekwencji także możliwość wydania decyzji po upływie terminu przedawnienia, jeżeli prawo do stwierdzenia nadpłaty wynika z zawartego porozumienia w trybie procedury wzajemnego porozumiewania na podstawie zawartych przez Polskę umów o unikaniu podwójnego opodatkowania (art. 79 § 4 O.p.).

Art. 80a. [Pełnomocnictwo do podpisywania deklaracji] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Nowelizacja wprowadziła możliwość składania pełnomocnictwa do podpisywania deklaracji oraz zawiadomienia o odwołaniu tego pełnomocnictwa w formie dokumentu elektronicznego. Pełnomocnictwa i zawiadomienia o ich odwołaniu podatnik, płatnik lub inkasent składa do ministra właściwego do spraw finansów publicznych (art. 80a § 2b i § 2c O.p.).

Art. 81. [Korekta deklaracji] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Zrezygnowano z obowiązku dołączania do korekty deklaracji – pisemnego uzasadnienia przyczyn korekty, we wszystkich przypadkach, w których podatnik taką korektę składa, a nie tylko w przypadkach wymienionych w art. 81 § 3 O.p. Rezygnacja z obowiązku składania pisemnego uzasadnienia przyczyn korekty oznacza, że art. 81 § 3 O.p. stał się niepotrzebny i został uchylony.

Art. 81b. [Zawieszenie korekty] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Nowelizacja nałożyła na organ podatkowy obowiązek zawiadomienia podmiotu, który złożył korektę o tym, że jest ona bezskuteczna (art. 81b § 2 zdanie drugie O.p.). Ustawodawca nie przewidział w tym przypadku środka zaskarżenia, ponieważ bezskuteczność korekty wynika z mocy prawa (z art. 81 § 1 pkt 1 O.p.), a zawiadomienie ma jedynie informacyjny charakter.

Nowelizacja uregulowała także sytuację, w której wydana została:

. decyzja odmawiająca stwierdzenia nadpłaty w całości lub w części oraz

. decyzja o umorzeniu postępowania w związku z wycofaniem wniosku o stwierdzenie nadpłaty.

Ustawodawca postanowił, że w takich przypadkach korekta deklaracji złożona wraz z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty nie wywołuje skutków prawnych. Decyzja o odmowie stwierdzenia nadpłaty lub o umorzeniu postępowania w związku z wycofaniem wniosku powinna zawierać informację o bezskuteczności korekty (art. 81b § 2a O.p.).

Art. 82. [Obowiązek przekazywania informacji] -zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Ustawodawca uznał, że obowiązek udzielenia informacji na pisemne żądanie ministra właściwego do spraw finansów publicznych w razie wystąpienia władz państw obcych – w zakresie i na zasadach określonych w rozdziale 2 działu VIIa oraz wynikających z ratyfikowanych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania i innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska – należy rozszerzyć na wszystkie organy administracji publicznej. Występują bowiem sytuacje, w których konieczne jest uzyskanie informacji będących w posiadaniu tych organów. Ponadto w celu uniknięcia wątpliwości, jakie instytucje finansowe są zobowiązane do udzielania informacji, ustawodawca odesłał do katalogu podmiotowego tych instytucji zawartego w art. 182 O.p.

Art. 82b. [Udostępnianie informacji] – dodany.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Nowo dodany art. 82b O.p. nałożył na polskie organy administracji obowiązek udzielania informacji organom podatkowym. Dotychczas w Ordynacji brak było takiego przepisu, podczas gdy zapis taki znajduje się już w ustawie o kontroli skarbowej (art. 7) i ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (art. 36). Organy podatkowe mogą nawet uzyskać takie informacje od organów podatkowych innych państw (państw członkowskich UE oraz państw trzecich).

Art. 87. [Obowiązek wystawienia rachunku] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 699; ost.zm. Dz.U. z 2015 r., poz. 1595). Ustawodawca postanowił, że rolnicy nie będą zwolnieni z obowiązku wystawiania rachunków na żądanie kupującego w przypadku dokonywania sprzedaży swoich produktów na targowiskach. Oznacza to, że rolnicy dokonujący sprzedaży na targowiskach powinni wystawiać rachunki. Zmiana jest związana z wprowadzeniem opodatkowania ryczałtowego, któremu będzie podlegać sprzedaż przetworzonych produktów rolnych.

Art. 92. [Solidarna odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Zgodnie z nowelizacją w razie śmierci jednego z małżonków, który opodatkował swoje dochody łącznie z dochodami drugiego małżonka, ewentualna odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe wynikające ze wspólnego zeznania przechodzi na drugiego z małżonków. Małżonek ten będzie również uprawniony do wnioskowania o zwrot nadpłaty wynikającej ze wspólnego zeznania. Ustawodawca uznał, że nie ma w takiej sytuacji potrzeby wprowadzania do tej procedury spadkobierców, skoro wolą małżonków było złożenie wspólnego zeznania. Ponadto dopuszczanie spadkobierców do spraw podatkowych żyjącego podatnika-małżonka wiązałoby się z pośmiertnym „rozdzielaniem” wspólnego zeznania, co mogłoby budzić poważne wątpliwości z zakresu ochrony tajemnicy skarbowej. Przyjęte rozwiązanie wyłącza odpowiedzialność innych osób (będących spadkobiercami) za zobowiązania podatkowe wynikające ze wspólnego rozliczenia, stanowiąc wyjątek od zasad określonych w art. 98 O.p.

Art. 93a. [Sukcesja podatkowa] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Nowelizacja określiła zasady sukcesji obowiązujące w przypadku wniesienia przedsiębiorstwa osoby fizycznej aportem do spółki niemającej osobowości prawnej. Ustawodawca uznał, że w takiej sytuacji powinny obowiązywać analogiczne zasady sukcesji do obowiązujących przy przekształceniu przedsiębiorstwa osoby fizycznej w spółkę kapitałową. Zgodnie z nowelizacją w takim przypadku spółka wstępuje w prawa podatkowe wniesionego przedsiębiorstwa, z wyjątkiem tych praw, które nie mogą być kontynuowane na podstawie przepisów regulujących opodatkowanie spółek niemających osobowości prawnej (art. 93a § 5 O.p.). Spółka wraz z osobą fizyczną ponosi solidarną odpowiedzialność za zaległości podatkowe związane z wniesionym przedsiębiorstwem powstałe do dnia wniesienia przedsiębiorstwa (art. 112c O.p.).

Art. 98. [Odpowiedzialność spadkobierców] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Jest to zmiana dostosowująca wynikająca z dodania art. 52a O.p., zgodnie z którym wynagrodzenie płatników (lub inkasentów) pobrane nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej traktuje się jako zaległość podatkową. Tym samym odpowiedzialność spadkobierców za zaległości podatkowe spadkodawców obejmuje obecnie także zaległości podatkowe spadkodawców wynikające z nienależnie pobranych przez nich wynagrodzeń.

Art. 99. [Zawieszenie biegu terminów] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 16 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 251). Przepis art. 99 O.p. w brzmieniu obowiązującym przed nowelizacją odwoływał się do art. 68 O.p. Mogło to sugerować, że spadkobiercy dziedziczą obowiązki podatkowe jeszcze niepowstałe. Dlatego ustawodawca zdecydował o wykreśleniu tego odwołania z treści art. 99 O.p. W treści art. 99 O.p. uregulowano też sytuację, w której bieg terminu przedawnienia nie rozpoczyna się. Dotychczas przepis regulował tylko kwestię zawieszenia biegu terminu przedawnienia. W art. 99 dodano też odwołanie do aktu poświadczenia dziedziczenia wydawanego przez notariusza. Dotychczas przepis ten odwoływał się wyłącznie do stwierdzenia nabycia spadku przez sąd, podczas gdy obie te instytucje wywołują takie same skutki prawne (art. 95p ustawy – Prawo o notariacie).

Art. 100. [Decyzja o odpowiedzialności spadkobierców] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Organ podatkowy ma orzekać w jednej decyzji o zakresie odpowiedzialności lub uprawnień poszczególnych spadkobierców na podstawie decyzji ostatecznych wydanych wobec spadkodawcy oraz jego zobowiązań wynikających z prawidłowych deklaracji (art. 100 § 1 Ordynacji podatkowej). Jeżeli deklaracja złożona przez spadkodawcę jest nieprawidłowa lub deklaracji nie złożono, orzekając o zakresie odpowiedzialności lub uprawnień spadkobierców, organ podatkowy jednocześnie ustala lub określa kwoty, o których mowa w art. 21 § 3 i 3a, art. 24 lub art. 74a (art. 100 § 2 O.p.).

Art. 102. [Odpowiedzialność spadkobierców] – zm.

Art. 104. [Odpowiedzialność spadkobierców] – uchylony.

Art. 105. [Oprocentowanie nadpłat] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649).

Z art. 95p ustawy – Prawo o notariacie wynika, że ilekroć w przepisach odrębnych jest mowa o postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku, należy rozumieć przez to również mzarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia. W celu zachowania jasności i czytelności Ordynacji podatkowej określenie zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia zostało wprowadzone obok pojęcia postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku (art. 105 § 2 i 4 Ordynacji podatkowej). Ustawodawca wprowadził zasadę, zgodnie z którą zwrot przypadających na rzecz spadkodawcy nadpłat oraz zwrotów podatków, a także ich oprocentowania z tych tytułów poszczególnym spadkobiercom będzie następował proporcjonalnie do ich udziału spadkowego określonego w prawomocnym postanowieniu sądu o stwierdzeniu nabycia spadku albo zarejestrowanym akcie poświadczenia dziedziczenia, złożonym w organie podatkowym. Dzięki temu dokonanie zwrotu należności zawsze będzie możliwe po przedstawieniu przez spadkobierców tylko jednego dokumentu. Dzięki zamianom organy podatkowe nie będą też angażowane w spory o wzajemne rozliczenia między spadkobiercami, co dopuszczają obecne przepisy, uzależniając zwrot nadpłaty od przedstawienia zgodnego oświadczenia woli wszystkich spadkobierców o podziale tych należności.

Art. 106. [Odpowiedzialność zapisobiercy] – zm.

Art. 107. [Odpowiedzialność osób trzecich] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Ustawodawca zadecydował, że ogłoszenie upadłości podatnika lub jego następcy prawnego nie ma wpływu na naliczanie odsetek za zwłokę w odniesieniu do osoby trzeciej. Dotychczas były co do tego wątpliwości. Zdaniem ustawodawcy odsetki za zwłokę rekompensują Skarbowi Państwa lub jednostce samorządu terytorialnego ubytek dochodów, które nie trafiły do budżetu w ustawowym terminie. Upadłość podatnika lub jego następcy prawnego nie może być okolicznością prowadzącą do zaniechania naliczania odsetek za zwłokę po dniu ogłoszenia upadłości i pozbawienia Skarbu Państwa należnej mu rekompensaty z tytułu zwłoki w regulowaniu należności podatkowych.

Art. 108. [Decyzja o odpowiedzialności osoby trzeciej]- zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649) oraz ustawą z 10 lipca 2015 r. o administracji podatkowej (Dz.U. z 2015 r., poz. 1269). Ustawodawca uznał, że w Ordynacji podatkowej należy wprowadzić unormowanie, z którego wynika, że postępowanie podatkowe w sprawie odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej nie może zostać wszczęte przed dniem doręczenia decyzji o obowiązku zwrotu lub decyzji określającej wysokość zaległości podatkowej, o których mowa w art. 52 i 52a. Zmiany w art. 108 O.p. mają uprościć postępowanie w sprawie odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej.

Art. 109. [Odpowiedzialność osoby trzeciej] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Katalog przepisów, które mają odpowiednie zastosowanie w sprawie odpowiedzialności osoby trzeciej został uzupełniony o przepisy art. 54 i art. 76–76b O.p. Zmiana uzupełniająca katalog o art. 54 Ordynacji podatkowej jest wynikiem ukształtowania się linii orzeczniczej sądów administracyjnych, zgodnie z którą osoba trzecia nie może mieć naliczanych odsetek za zwłokę od zaległości podatkowej za okresy, za które nie nalicza się odsetek podatnikowi (np. wyrok NSA z 5 grudnia 2006 r., sygn. akt I FSK 335/06). Wprowadzono także możliwość zaliczania nadpłat osób trzecich na poczet ich zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę.

Art. 112c. [Odpowiedzialność solidarna spółki] – dodany.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649).` Po nowelizacji zasady sukcesji podatkowej w związku z wniesieniem przedsiębiorstwa osoby fizycznej jako aportu do spółki niemającej osobowości prawnej są analogiczne do zasad sukcesji obowiązujących przy przekształceniu przedsiębiorstwa osoby fizycznej w spółkę kapitałową. Nowo dodany art. 112c O.p. wprowadza solidarną odpowiedzialność spółki, do której został wniesiony aport w postaci przedsiębiorstwa osoby fizycznej. Spółka ta, jako następca podatkowy takiego przedsiębiorstwa, odpowiada solidarnie za zobowiązania podatkowe tego przedsiębiorstwa powstałe do dnia wniesienia przedsiębiorstwa do spółki.

Art. 115. [Odpowiedzialność wspólnika spółki] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Ustawodawca przyjął, że jeżeli zaległość podatkowa spółki cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej, komandytowo-akcyjnej powstaje już po utracie jej bytu prawnego, odpowiedzialność podatkową ponoszą osoby będące wspólnikami w momencie rozwiązania spółki. Tym samym rozszerzył odpowiedzialność byłych wspólników spółek. Pozostałe zmiany przepisu mają charakter porządkujący lub upraszczający.

Art. 116. [Odpowiedzialność zarządu spółki z o.o. i akcyjnej]- zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649) oraz ustawą z 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne (Dz.U. z 2015 r., poz. 978; ost.zm. Dz.U. z 2015 r., poz. 1844). Ustawodawca przyjął, że jeżeli zobowiązanie podatkowe spółki z o.o. lub akcyjnej powstaje już po jej likwidacji, odpowiedzialność podatkową z tego tytułu ponoszą osoby będące członkami zarządu w momencie likwidacji spółki. Tym samym rozszerzył odpowiedzialność byłych członków zarządu spółek. Pozostałe zmiany przepisu mają charakter porządkujący lub upraszczający.

Art. 116a. [Odpowiedzialność osób prawnych] – zm.

Zmiana obowiązuje od 20 maja 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 25 września 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo o stowarzyszeniach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1923).

Od 20 maja 2016 r. w Ordynacji podatkowej zostały wprowadzone szczegółowe przepisy dotyczące odpowiedzialności za zaległości podatkowe stowarzyszeń (art. 116a O.p.). Za zaległości podatkowe stowarzyszenia powstałe przed jego wpisem do właściwego rejestru solidarnie będą odpowiadały osoby działające na rzecz stowarzyszenia do chwili wpisu. Członek zarządu stowarzyszenia zwykłego będzie odpowiadał całym swoim majątkiem solidarnie ze stowarzyszeniem i pozostałymi członkami zarządu za zaległości podatkowe stowarzyszenia. W przypadku gdy stowarzyszenie zwykłe nie będzie posiadało zarządu, za zaległości podatkowe stowarzyszenia odpowie całym swoim majątkiem członek stowarzyszenia solidarnie ze stowarzyszeniem i pozostałymi członkami. Odpowiedzialność będą również ponosili byli członkowie zarządu lub członkowie stowarzyszenia z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał (lub zobowiązanie powstało) w czasie, w którym byli członkami zarządu (stowarzyszenia) – art. 115 ust. 2 O.p

Art. 116b. [Odpowiedzialność likwidatorów]- dodany.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne (Dz.U. z 2015 r., poz. 978; ost.zm. Dz.U. z 2015 r., poz. 1844). Nowelizacja wprowadza odpowiedzialność likwidatorów spółek za zaległości podatkowe spółki powstałe w czasie likwidacji. Za zaległości nie będą odpowiadali likwidatorzy ustanowieni przez sąd.

Art. 130. [Wyłączenie pracownika] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649) oraz ustawą z 10 lipca 2015 r. o administracji podatkowej (Dz.U. z 2015 r., poz. 1269). Zmiana polega na wyłączeniu pracownika z udziału w postępowaniu, w przypadku gdy sprawa dotyczy powinowatego do drugiego stopnia tego pracownika (art. 130 § 1 pkt 3, art. 131 § 1 pkt 3 i art. 132 § 2 pkt 1 O.p.). Dotychczas obowiązek wyłączenia pracownika z postępowania występował w przypadku powinowactwa I stopnia.

Art. 131. [Wyłączenie naczelnika urzędu skarbowego] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Po nowelizacji naczelnik urzędu skarbowego podlega wyłączeniu z postępowania w przypadku gdy sprawa dotyczy jego powinowatego do drugiego stopnia. Przed nowelizacją wyłączenie było wymagane tylko w przypadku powinowactwa I stopnia. Wprowadzono też obowiązek wyłączenia naczelnika urzędu skarbowego od załatwiania spraw dotyczących zobowiązań podatkowych lub innych spraw normowanych przepisami prawa podatkowego, w przypadku gdy sprawa dotyczy podmiotu, z którym osoby wymienione w art. 131 § 1 pkt 1–4 O.p. pozostają w takim stosunku prawnym, że rozstrzygnięcie sprawy może mieć wpływ na ich prawa lub obowiązki (art. 131 § 1 pkt 5 O.p.). Przykładowo sytuacja taka może wystąpić, gdy naczelnik urzędu skarbowego rozstrzyga w sprawie określenia zobowiązania podatkowego spółki z o.o., w której członkiem zarządu jest jego żona.

Art. 132. [Wyłączenie od załatwiania spraw podatkowych]- zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). W sprawach, których organem podatkowym są wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta, marszałek województwa, ich zastępcy oraz skarbnik jednostki samorządu terytorialnego, wprowadzono analogiczne rozwiązania dotyczące wyłączenia pracowników jak w przypadku organów podatkowych (patrz komentarz do art. 131 O.p.).

Art. 132a. [Ustanie małżeństwa, przysposobienia, opieki, kurateli] – dodany.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Przyjęto zasadę, zgodnie z którą przyczyny wyłączenia pracownika wobec osób kierujących organami podatkowymi trwają także po ustaniu małżeństwa, przysposobienia, opieki lub kurateli. Rozwiązanie to ma wzmocnić zasadę obiektywizmu w postępowaniach prowadzonych przez organy podatkowe.

Art. 136. [Pełnomocnik] – uchylony.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649).

Art. 136 O.p. został uchylony w związku z wprowadzeniem w dziale IV Ordynacji nowego rozdziału 3a „Pełnomocnictwo”, w którym kompleksowo zostały uregulowane zagadnienia związane z reprezentowaniem podatnika przed organami podatkowymi.

Art. 137. [Pełnomocnik] – uchylony.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Art. 137 O.p. został uchylony w związku z wprowadzeniem w dziale IV Ordynacji nowego rozdziału 3a „Pełnomocnictwo”, w którym kompleksowo zostały uregulowane zagadnienia związane z reprezentowaniem podatnika przed organami podatkowymi.

Art. 138. [Przedstawiciel] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Art. 138 O.p. został uchylony w związku z wprowadzeniem w dziale IV Ordynacji nowego rozdziału 3a „Pełnomocnictwo”, w którym kompleksowo zostały uregulowane zagadnienia związane z reprezentowaniem podatnika przed organami podatkowymi.

Rozdział 3a Pełnomocnictwo – dodany.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). W dziale IV Ordynacji został dodany nowy rozdział 3a „Pełnomocnictwo”, w którym kompleksowo zostały uregulowane zagadnienia związane z reprezentowaniem podatnika przed organami podatkowymi.

Art. 138a. [Rodzaje pełnomocnictw] – dodany.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Przed nowelizacją funkcjonował obowiązek złożenia pełnomocnictwa do akt sprawy (art. 137 § 3 O.p.). Osoba, która zamierzała występować w postępowaniu jako pełnomocnik strony, musiała złożyć do akt konkretnej sprawy pełnomocnictwo lub jego odpis. Rozwiązanie nie zaspokajało potrzeb podatników, którzy oczekują kompleksowej obsługi swoich spraw podatkowych i reprezentacji we wszelkich relacjach z organami podatkowymi. Dlatego w art. 138a § 2 O.p. wyodrębniono trzy kategorie pełnomocnictw: ogólne, szczególne i do doręczeń.

Art. 138b. [Definicja pełnomocnika] – dodany.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Art. 138b O.p. wskazuje, kto może być pełnomocnikiem oraz jaki podmiot może być za pełnomocnika uznany, mimo braku formalnego umocowania. Zgodnie z przyjętą regulacją pełnomocnikiem może być tylko osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych. Za pełnomocnika (bez formalnego pełnomocnictwa) są też uznawani:

. agent celny w sprawach VAT i akcyzy od importu towarów oraz

. małżonek strony postępowania podatkowego.

Art. 138c. [Treść pełnomocnictwa] – dodany.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Pełnomocnictwo powinno wskazywać dane identyfikujące mocodawcę, w tym jego identyfikator podatkowy, dane identyfikujące pełnomocnika, w tym jego identyfikator podatkowy, a w przypadku nierezydentów – numer i serię paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość lub inny numer identyfikacyjny, o ile nie posiadają identyfikatora podatkowego, oraz adres do doręczeń w kraju tego pełnomocnika (art. 138c § 1 Ordynacji podatkowej). Przepis art. 138c § 2 wskazuje również, jakie elementy powinno zawierać pełnomocnictwo dla pełnomocnika będącego nierezydentem i nieposiadającego identyfikatora podatkowego występującego w procedurach szczególnych rozliczania VAT (np. VAT-Refund). Przepis normuje też sytuację, w której pełnomocnictwa udziela osoba, która nie może się podpisać. Jeżeli pełnomocnictwa udziela osoba, która nie może się podpisać, pełnomocnictwo zgłasza się ustnie do protokołu albo pełnomocnictwo podpisuje za taką osobę osoba sprawująca nad nią opiekę, czyniąc o tym wzmiankę obok podpisu (art. 138c § 3 O.p.).

Art. 138d. [Pełnomocnictwo ogólne] – dodany.

Zmiana obowiązuje od 1 lipca 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649).Nowelizacja wprowadziła instytucję pełnomocnictwa ogólnego. Pełnomocnictwo ogólne upoważnia do działania we wszystkich sprawach podatkowych oraz w innych sprawach należących do właściwości organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej. Wyjątkiem jest podpisywanie deklaracji w imieniu podatnika. Do tej czynności pełnomocnictwo ogólne nie jest wystarczające. Do podpisywania deklaracji jest wymagane pełnomocnictwo do podpisywania deklaracji udzielane na podstawie art. 80a O.p. Pełnomocnictwa ogólne będą gromadzone w informatycznej bazie danych zwanej „Centralnym Rejestrem Pełnomocnictw Ogólnych” i dostępne na bieżąco dla wszystkich organów podatkowych, w tym organów samorządowych oraz organów kontroli skarbowej (art. 138d § 4 i art. 138k § 2 O.p.). Pełnomocnictwo ogólne nie będzie podlegało opłacie skarbowej. Z § 2 art. 138d wynika, że status pełnomocnika ogólnego przysługuje też kuratorowi ustanowionemu przez sąd na wniosek organu podatkowego. Sąd wyznacza takiego kuratora dla osoby niezdolnej do czynności prawnych lub osoby nieobecnej, albo dla podmiotu, który nie może prowadzić swoich spraw wskutek braku powołanych do tego organów (art. 138 O.p.). Ustawowe przyznanie kuratorowi kompetencji do reprezentowania strony we wszystkich sprawach podatkowych ma zabezpieczyć właściwą ochronę prawną reprezentowanemu podmiotowi.

Art. 138e. [Pełnomocnictwo szczególne] – dodany

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Pełnomocnictwo szczególne upoważnia do działania we wskazanej sprawie podatkowej lub innej wskazanej sprawie należącej do właściwości organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej, po złożeniu pełnomocnictwa do akt konkretnej sprawy (art. 138e § 1 O.p.). Pełnomocnictwo szczególne będzie mogło być udzielone na piśmie, zgłoszone ustnie do protokołu lub w formie dokumentu elektronicznego (art. 138e § 2 O.p.). Pełnomocnik szczególny może występować w toczącym się już postępowaniu albo zainicjować to postępowanie, składając wniosek wraz z pełnomocnictwem.

Art. 138f. [Pełnomocnictwo do doręczeń] – dodany.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). W art. 138f zostały określone przypadki, w których istnieje obowiązek ustanowienia pełnomocnika do doręczeń. Obowiązek ten występuje w przypadku, gdy strona zmienia adres zamieszkania lub pobytu i wyprowadza się poza granice UE, albo w przypadku gdy stroną postępowania jest osoba, która mieszka albo przebywa poza granicami UE. Obowiązek ustanawiania pełnomocnika ds. doręczeń jest wyłączony, jeżeli:

. strona ustanowiła pełnomocnika ogólnego lub szczególnego,

. doręczanie pism stronie następuje elektronicznie.

W razie niedopełnienia obowiązku ustanowienia pełnomocnika pismo będzie uważane za doręczone pod adresem w kraju, a organ podatkowy pozostawi pismo w aktach sprawy (art. 138f § 3 O.p.).

Art. 138g. [Wskazanie pełnomocnika do doręczeń] – dodany

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Strona, ustanawiając więcej niż jednego pełnomocnika o tym samym zakresie działania lub ustanawiając pełnomocnika ogólnego oraz szczególnego w tej samej sprawie, ma obowiązek wyznaczenia jednego z nich jako pełnomocnika do doręczeń.

Art. 138h. [Wydruk pełnomocnictwa] – dodany.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Art. 138h reguluje sytuację, w której organ podatkowy (np. do celów procesowych, przekazania sprawy do wojewódzkiego sądu administracyjnego) sporządza wydruk pełnomocnictwa z bazy elektronicznej (zawiadomienia o zmianie zakresu, odwołaniu lub wypowiedzeniu pełnomocnictwa) i dołącza go do akt sprawy. Pracownik organu podatkowego lub funkcjonariusz celny, który dokona wydruku, potwierdza w formie adnotacji zgodność wydruku z dokumentem elektronicznym.

Art. 138i. [Ustanowienie, zmiana i wypowiedzenie pełnomocnictwa] – dodany.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r., z wyjątkiem § 1, który zaczyna obowiązywać od 1 lipca 2016 r. Zmiana została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649).

Art. 138i O.p. wskazuje moment, w którym następuje ustanowienie pełnomocnictwa, jego zmiana oraz ustanie pełnomocnictwa. W przypadku pełnomocnictwa ogólnego skutki tych czynności powstaną w dniu wpływu do Centralnego Rejestru Pełnomocnictw Ogólnych. W przypadku pełnomocnictw szczególnych czynności te będą wywierały skutek w dniu zawiadomienia o tym organu podatkowego. W art. 138i § 3 O.p. wprowadzono ochronę strony postępowania, gdy reprezentujący ją adwokat, radca prawny lub doradca podatkowy wypowiedział pełnomocnictwo. Wymienieni w tym przepisie profesjonalni pełnomocnicy zobowiązani zostali ustawowo do reprezentowania strony jeszcze przez dwa tygodnie od wypowiedzenia, chyba że mocodawca zwolni ich z tego obowiązku.

Art. 138j. [Upoważnienie ustawowe] – dodany.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r., z wyjątkiem § 1 pkt 1, który zaczyna obowiązywać od 1 lipca 2016 r. Zmiana została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). W celu ułatwienia korzystania z instytucji pełnomocnictwa Minister Finansów określi w rozporządzeniu wzory:

. pełnomocnictwa ogólnego, szczególnego i do doręczeń,

. zawiadomienia o zmianie, odwołaniu lub wypowiedzeniu ww. Pełnomocnictw.

Art. 138k. [Centralny Rejestr Pełnomocnictw Ogólnych] – dodany.

Zmiana obowiązuje od 1 lipca 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649).

Pełnomocnictwa ogólne będą gromadzone w informatycznej bazie danych zwanej „Centralnym Rejestrem Pełnomocnictw Ogólnych” i dostępne na bieżąco dla wszystkich organów podatkowych, w tym organów samorządowych oraz organów kontroli skarbowej (art. 138d § 4 i art. 138k § 2 O.p.). Z art. 138k O.p. wynika, że Centralny Rejestr prowadzi Minister Finansów, ale do wykonania tego zadania może upoważnić podległy mu organ.

Art. 138l. [Tymczasowy pełnomocnik szczególny osoby fizycznej] – dodany.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Osobą nieobecną jest osoba niemająca miejsca zamieszkania w rozumieniu art. 25 Kodeksu cywilnego lub której miejsce pobytu nie jest znane. Na podstawie art. 138l O.p. Organ podatkowy w sprawach niecierpiących zwłoki będzie mógł wyznaczyć dla takiej osoby tymczasowego pełnomocnika szczególnego. W pierwszej kolejności może to być członek rodziny osoby nieobecnej, jeżeli wyrazi na to zgodę. W pozostałych przypadkach – wyznaczony adwokat, radca prawny lub doradca podatkowy Pełnomocnik tymczasowy wyznaczany dla osoby nieobecnej w sprawach niecierpiących zwłoki jest uprawniony do dokonywania w imieniu tej osoby wszystkich czynności procesowych. Rozwiązanie to zapewnia organowi podatkowemu możliwość wszczęcia postępowania podatkowego w przypadku braku kontaktu ze stroną, przy jednoczesnym zagwarantowaniu

reprezentacji przez członka rodziny lub profesjonalnej reprezentacji (np. przez doradcę podatkowego) w trakcie postępowania podatkowego w czasie jej nieobecności i właściwej ochrony jej interesów.

Art. 138m. [Tymczasowy pełnomocnik szczególny osoby prawnej lub innej jednostki organizacyjnej] – dodany.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw(Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Na podstawie art. 138m O.p. organ podatkowy może wyznaczyć tymczasowego pełnomocnika szczególnego dla osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej. Pełnomocnik taki może być wyznaczony, w przypadku gdy nie ma organów lub osób upoważnionych do reprezentacji albo gdy nie można ustalić adresu siedziby lub adresu prowadzenia działalności. Pełnomocnik tymczasowy, którym może być tylko adwokat, radca prawny lub doradca podatkowy, działa do czasu wyznaczenia kuratora przez sąd.

Art. 138n. [Wyznaczenie doradcy podatkowego]- dodany,

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). W art. 138n zostały określone zasady wyznaczania profesjonalnych pełnomocników (doradców podatkowych, adwokatów lub radców prawnych) jako tymczasowych pełnomocników szczególnych dla:

. osób nieobecnych (art. 138l O.p.) lub

. podmiotów, które nie mają właściwej reprezentacji (art. 138m O.p.).

Przepis ten określa również zasady wynagradzania profesjonalnych tymczasowych pełnomocników szczególnych.

Art. 138o. [Odesłanie do przepisów prawa cywilnego]- dodany.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Ustawodawca postanowił, że w sprawach dotyczących pełnomocnictw, które nie zostały uregulowane w Ordynacji podatkowej, należy stosować przepisy Kodeksu cywilnego i Kodeksu postępowania cywilnego.

Art. 143. [Upoważnienie pracownika] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649) oraz ustawą z 10 lipca 2015 r. o administracji podatkowej (Dz.U. z 2015 r., poz. 1269). W art. 143 O.p. wprowadzono możliwość upoważnienia pracowników Biura Krajowej Informacji Podatkowej do działania w imieniu organu, którego są pracownikami, a także funkcjonariuszy celnych oraz pracowników urzędów i izb celnych do działania w imieniu Ministra Finansów.

Art. 144. [Doręczanie pism]- zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Zmodyfikowany przepis art. 143 O.p. określa zasady doręczania pism podatkowych. Nowelizacja rozszerzyła krąg podmiotów, którym można zlecić doręczanie pism. Obecnie

upoważnieni zostali do tego również funkcjonariusze celni. W art. 143 O.p. wprowadzono zasadę pierwszeństwa doręczania pism z wykorzystaniem portalu podatkowego. Jeżeli odrębne przepisy nie przewidują korzystania z portalu podatkowego,

doręczenie pism nastąpi przez elektroniczną skrzynkę podawczą (art. 144 § 2 Ordynacji podatkowej). W przypadku wystąpienia problemów technicznych uniemożliwiających organowi podatkowemu doręczenia pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej, pisma doręcza się w sposób określony w art. 144 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej. Pełnomocnikowi będącemu adwokatem, radcą prawnym lub doradcą podatkowym oraz organom administracji publicznej pisma mogą być doręczane wyłącznie za pomocą środków

komunikacji elektronicznej albo w siedzibie organu podatkowego (art. 144 § 5 O.p.). Pełnomocnicy zawodowi są zatem obowiązani wskazywać w pełnomocnictwie oprócz „zwykłego” adresu do doręczeń także adres elektroniczny i zmiany tego adresu (art. 138c § 1, art. 146 § 1 i art. 146a § 1 O.p.).

Art. 144a. [Doręczenia elektroniczne]- zm.

Art. 144b. [Pisma wydane elektronicznie] – zm.

Zmiana została wprowadzona ustawą z 10 lipca 2015 r. o administracji podatkowej (Dz.U. z 2015 r., poz. 1269). Art. 144b O.p. określa zasady doręczania pism wydanych w formie dokumentu elektronicznego. W celu doręczenia takiego pisma osobie, która nie wnosiła o doręczanie pism w formie elektronicznej ani nie wyraziła na to zgody, dokonuje się wydruku i doręcza go adresatowi. Wydruk stanowi dowód tego, co zostało stwierdzone w piśmie wydanym w formie dokumentu elektronicznego.

Art. 145. [Doręczanie pism pełnomocnikowi] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Art. 145 O.p. wskazuje, komu powinno być doręczone pismo (stronie czy pełnomocnikowi). Pozostawiono regułę, zgodnie z którą pisma doręcza się pełnomocnikowi (nie stronie), jeżeli strona ustanowiła pełnomocnika. Sprecyzowano jednak, że pismo powinno być doręczone pod adresem wskazanym w pełnomocnictwie.

Art. 146. [Zawiadomienie o zmianie adresu] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). W art. 146 sprecyzowano przepis nakładający na pełnomocników i przedstawicieli obowiązek informowania o zmianie adresu. Nowa redakcja przepisu wyraźnie wskazuje, że chodzi o informację o zmianie adresu, pod którym dokonuje się doręczeń, oraz informację o zmianie adresu elektronicznego. Przed nowelizacją przepis nakazywał pełnomocnikowi przekazywanie informacji o zmianie adresu pełnomocnika, który nie musiał być tożsamy z adresem do doręczeń. W razie niedopełnienia obowiązku przekazania informacji o zmianie adresu pismo zostanie uznane za doręczone pod dotychczasowym adresem.

Art. 146a. [Zmiana adresu pełnomocnika ogólnego] – dodany.

Zmiana obowiązuje od 1 lipca 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Pełnomocnik ogólny jest obowiązany do zgłaszania zmiany adresu do doręczeń oraz zmian adresu elektronicznego w Centralnym Rejestrze Pełnomocnictw Ogólnych. W razie niedopełnienia tego obowiązku pismo uznane będzie za doręczone pod dotychczasowym adresem.

Art. 147. [Pełnomocnik do doręczeń] – dodany.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Art. 147 został uchylony w związku z kompleksowym uregulowaniem kwestii pełnomocnictw w dziale IV rozdział 3a Pełnomocnictwo (art. 138a–138o O.p.).

Art. 147a. [Sprawy dotyczące importu towarów] – zm.

Art. 148. [Miejsce doręczenia] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). W myśl art. 148 § 1 O.p. w brzmieniu obowiązującym przed nowelizacją pisma należało doręczyć osobom fizycznym w ich mieszkaniu. Pojęcie „w ich mieszkaniu” mogło być rozumiane w kategoriach przestrzennych jako pomieszczenie, w którym osoba doręczająca pismo powinna dokonać tej czynności. W nowym brzmieniu przepisu wskazano, że pisma doręcza się osobom fizycznym pod adresem miejsca ich zamieszkania albo pod adresem do doręczeń w kraju (innym niż adres zamieszkania). W poprzednio obowiązującym art. 148 O.p. dwukrotnie wymieniono miejsce pracy jako adres doręczenia (w § 1 i w § 2 pkt 2). W orzecznictwie sądów administracyjnych ukształtowała się linia orzecznicza, zgodnie z którą pojęcie „miejsce pracy” oznacza zarówno miejsce pracy pracownika, jak i miejsce pracy osoby prowadzącej działalność na własny rachunek. W celu usunięcia wątpliwości i poprawy przejrzystości przepisu art. 148 § 2 wprowadzono jednoznaczne określenie, że osobom fizycznym pisma mogą być doręczane w miejscu ich zatrudnienia oraz w miejscu prowadzenia działalności gospodarczej bezpośrednio adresatowi lub osobie upoważnionej przez pracodawcę do odbioru korespondencji.

Art. 149. [Nieobecność adresata]- zm.

. doręczenia takie mają być dokonywane w miejscu zamieszkania albo pod adresem do doręczeń w kraju (zamiast „w mieszkaniu”),

. doręczenia mają być dokonywane w pierwszej kolejności na ręce pełnoletniego domownika, a dopiero gdy nie jest to możliwe – innym wskazanym w przepisie osobom (sąsiadowi, zarządcy domu, dozorcy),

. wprowadzono możliwość doręczenia pisma zarządcy domu (dotychczas pismo można było doręczyć sąsiadowi i dozorcy).

Art. 150. [Zawiadomienie o doręczeniu] -zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649).

Art. 150 O.p. określa sposób zawiadomienia adresata o możliwości odbioru pisma na poczcie lub w urzędzie. Zgodnie z tym przepisem organ podatkowy ma obowiązek dwukrotnie zawiadomić adresata o możliwości odbioru pisma. W przypadku niepodjęcia pisma w terminie 7 dni, pozostawia się powtórne zawiadomienie o możliwości odbioru pisma w terminie nie dłuższym niż 14 dni od dnia pierwszego zawiadomienia o złożeniu pisma w placówce pocztowej albo w urzędzie gminy.

Art. 150a. [Doręczenie na adres skrytki pocztkowej]- dodany.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Nowelizacja wprowadziła możliwość wskazania adresu skrytki pocztowej jako adresu do doręczeń. Doręczenie na adres skrytki pocztowej odniesie taki sam skutek jak doręczenie na adres zwykły.

Art. 151. [Doręczenie pism osobom prawnym i jednostkom organizacyjnym niemającym osobowości prawnej] – zm..

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649) Nowelizacja wprowadziła możliwość doręczania pism, których adresatem jest osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej – prokurentowi. Przed nowelizacją pisma takie mogła odbierać tylko osoba upoważniona do odbioru korespondencji. W celu wyeliminowania problemu związanego z doręczaniem pism wprowadzono też możliwość doręczenia pisma za pośrednictwem zarządcy budynku lub dozorcy, gdy osoby te podjęły się oddania pisma adresatowi.

Art. 151a. [Doręczenie zastępcze] -zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). W celu podniesienia skuteczności działania organów podatkowych wprowadzono możliwość doręczenia pisma osobie fizycznej upoważnionej do reprezentowania adresata także wtedy, gdy reprezentacja ma charakter łączny z innymi osobami, gdy podany przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej adres jej siedziby nie istnieje, adres został wykreślony z rejestru lub jest niezgodny z odpowiednim rejestrem i nie można ustalić miejsca prowadzenia działalności. W razie niemożności ustalenia adresu osoby fizycznej upoważnionej do reprezentowania adresata, pismo pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia.

Art. 152a. [Potwierdzenie doręczenia]- zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). W art. 152a § 5 odwołuje się do § 3. W § 3 jest mowa o „doręczeniu” pisma adresatowi, podczas gdy w § 5 była mowa o „uznaniu” pisma za doręczone. Ustawodawca doprecyzował więc treść § 5 i dostosował ją do regulacji zawartej w § 3 art. 152a O.p. Zmiana ta potwierdza zamiar ustawodawcy, który uznaje pismo elektroniczne za doręczone skutecznie także wtedy, gdy adresat nie potwierdzi odbioru pisma, ale minęło 14 dni, licząc od dnia przesłania pierwszego zawiadomienia o możliwości odbioru pisma.

Art. 153. [Odmowa przyjęcia pisma] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Zmiana art. 153 § 1 jest związana ze zmianą w art. 144, w którym zostały teraz wymienione dwie metody doręczania pism: „tradycyjna” i elektroniczna. Tylko w przypadku metody „tradycyjnej” wskazanej w art. 144 § 1 pkt 1 O.p. możliwa jest odmowa przyjęcia pisma, o której mowa w art. 153 § 1 O.p. Dlatego w art. 153 § 1 O.p. zostało wprowadzone odwołanie do art. 144 § 1 pkt 1 O.p.

Art. 154. [Doręczanie pism kuratorowi] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Art. 154 § 2 O.p. jest efektem uchylenia art. 138 § 2 O.p. Zasady doręczeń osobom nieznanym z miejsca pobytu zostały uregulowane w art. 138l O.p.

Art. 154a. [Wniosek o doręczenie pisma organu podatkowego] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Zmiana art. 154a O.p. dostosowuje treść tego przepisu do zmian w art. 144 O.p. Po nowelizacji nie ma już potrzeby odwoływania się do art. 144a, ponieważ bezpośrednio w art. 144 wskazane zostały obydwie metody doręczania pism: „tradycyjna” (stosowana w przypadku pism w postaci papierowej) i elektroniczna.

Art. 155. [Wezwanie] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). W związku z rozwojem środków komunikacji elektronicznej oraz upowszechnieniem tej najtańszej i najdogodniejszej formy kontaktu między organem podatkowym a podatnikiem ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie możliwości przedłożenia dokumentów także w formie dokumentu elektronicznego. W związku z tym organ podatkowy powinien wskazać w wezwaniu, czy dokumenty mogą być przedłożone za pomocą środków komunikacji elektronicznej, czy oczekuje złożenia ich w formie papierowej (art. 159 § 1 pkt 4a O.p.).

Art. 156. [Wezwanie do osobistego stawiennictwa] -zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Na podstawie art. 18c Minister Finansów może w drodze postanowienia wyznaczyć organ podatkowy do prowadzenia konkretnych postępowań lub kontroli. Możliwość ta wystąpi, gdy podatnicy, których postępowanie lub kontrola dotyczy, pozostają w zakresie właściwości miejscowej różnych organów oraz

. istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa skarbowego lub

. istnieje konieczność zabezpieczenia dowodów jego popełnienia.

Na podstawie art. 156 § 4 O.p. wezwany w postępowaniu prowadzonym przez organ wyznaczony na podstawie art. 18c jest obowiązany do osobistego stawienia się także poza obszarem województwa, w którym zamieszkuje lub przebywa.

Art. 157a. [Pomoc innych organów]- zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Pomoc prawna, przewidziana w art. 157 O.p., odnosi się obecnie jedynie do kwestii osobistego stawiennictwa osób wzywanych, a nie dotyczy takich czynności w postępowaniu podatkowym, jak przeprowadzenie dowodów z oględzin czy z przesłuchania świadka, niewymagających osobistego udziału strony. Art. 157a O.p. pozwala organowi podatkowemu, przed którym toczy się postępowanie podatkowe, zwrócić się o dokonanie określonej czynności związanej z prowadzonym postępowaniem do innego organu podatkowego, jeżeli przyczyni się to do skrócenia czasu trwania lub obniżenia kosztów postępowania.

Art. 159. [Treść wezwania] - zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649) oraz ustawą z 10 lipca 2015 r. o administracji podatkowej (Dz.U. z 2015 r., poz. 1269). W art. 155 O.p. została wprowadzona możliwość wezwania podatnika do przedłożenia dokumentów w formie elektronicznej. Organ podatkowy został zobowiązany do wskazania w treści wezwania, czy dokumenty mogą być przedłożone za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub na informatycznych nośnikach danych, czy oczekuje złożenia ich w formie papierowej. Wprowadzona została możliwość podpisania przez pracownika wezwania przesłanego w formie elektronicznej podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP.

Art. 165. [Wszczęcie postępowania]- zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649).

Ustawodawca wyłączył obowiązek wydawania postanowień o wszczęciu postępowania w sprawach:

. zaliczania wpłaty, nadpłaty lub zwrotu podatku,

. wstrzymania wykonania decyzji oraz

. wygaśnięcia decyzji.

Rezygnacja z wydawania postanowienia o wszczęciu postępowania w tych sprawach ma usprawnić prowadzenie postępowania i obniżyć jego koszty. Wprowadzono uproszczenie postępowania w sprawie ustalania podatku od nieruchomości, podatku rolnego i podatku leśnego płaconych przez osoby fizyczne w sytuacji, gdy stan faktyczny, na podstawie którego ustalono wysokość zobowiązania podatkowego za poprzedni okres, uległ zmianie lub gdy osoba fizyczna stała się podatnikiem (np. wskutek zakupu nieruchomości) i jednocześnie podatnik złożył informację do organu podatkowego. Nastąpi to przez przyjęcie w odniesieniu do postępowań w sprawach tych podatków takich samych zasad jak obowiązujące w zakresie podatku od spadków i darowizn (art. 165 § 7 i art. 200 pkt 3 O.p.). Podobne rozwiązanie zostało przyjęte w przypadku złożenia deklaracji do wymiaru zaliczek podatku dochodowego od dochodów z działów specjalnych produkcji rolnej przez podatników podatku dochodowego od osób fizycznych (art. 165 § 7 O.p.). Datą wszczęcia postępowania w tych przypadkach jest odpowiednio data złożenia zeznania, deklaracji lub informacji (art. 165 § 8 O.p.).

Art. 168. [Wnoszenie podań] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Obowiązkowym elementem podania stał się identyfikator podatkowy. W zależności od statusu strony jest to NIP lub PESEL, a w przypadku nierezydentów nieposiadających identyfikatora podatkowego – numer i seria paszportu lub inny dokument stwierdzający tożsamość lub inny numer identyfikacyjny. W przypadku braku w podaniu identyfikatora podatkowego lub innego (przez nierezydenta) organ podatkowy wezwie składającego podanie do uzupełnienia braku (art. 169 § 1 Ordynacji podatkowej). Ponadto, jeśli adresat będący osobą fizyczną wybierze doręczenie na adres do doręczeń w kraju, adres ten powinien być wskazywany w podaniu. W art. 168 § 1a O.p. wprowadzono obowiązek wnoszenia podań przez organy administracji publicznej wyłącznie za pomocą środków komunikacji elektronicznej przez elektroniczną skrzynkę podawczą organu podatkowego.

Art. 178. [Notatki, kopie, odpisy] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649).Na podstawie art. 178 § 3 O.p. organy podatkowe nie miały obowiązku sporządzania i wydawania stronie postępowania nieuwierzytelnionych kserokopii dokumentów z akt postępowania. Zmiana w treści art. 178 O.p. umożliwia stronie żądanie wydania kopii akt sprawy bez uwierzytelnienia. Uwzględniono też prawo strony do samodzielnego sporządzania kopii akt sprawy przy wykorzystaniu własnych przenośnych urządzeń (art. 178 § 1 O.p.). Kopia może być sporządzona przy wykorzystaniu dowolnych technik kopiowania, np. fotograficznej lub kserograficznej, i różnych urządzeń, np. przenośnego skanera lub aparatu cyfrowego. Kwestia, przy użyciu jakiej techniki kopia zostanie uzyskana, zależy od strony.

Art. 180. [Dowód] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Przed nowelizacją możliwość żądania złożenia oświadczenia o stanie majątkowym istniała w toku kontroli podatkowej, natomiast nie mogła być stosowana w postępowaniu podatkowym (art. 285a O.p.). Nowelizacja wprowadziła więc rozwiązanie umożliwiające złożenie oświadczenia o stanie majątkowym na określony dzień także w postępowaniu podatkowym, które nie musi być poprzedzone kontrolą podatkową.

Art. 181a. [Podanie i deklaracja w formie elektronicznej] – dodany.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 lipca 2015 r. o administracji podatkowej (Dz.U. z 2015 r., poz. 1269). Ustawodawca przyjął, że podania lub deklaracje odwzorowane cyfrowo są równoważne złożonym w formie pisemnej.

Art. 182. [Informacje przekazywane przez banki] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Dyrektor izby skarbowej oraz dyrektor izby celnej zostali upoważnieni do uzyskiwania informacji z banku lub z innych instytucji finansowych. Dotychczas prawo to przysługiwało wyłącznie naczelnikowi urzędu skarbowego lub naczelnikowi urzędu celnego. Istota postępowania odwoławczego, wymagająca weryfikacji całego materiału dowodowego i przeprowadzenia własnych dowodów, wymagała stworzenia analogicznego uprawnienia dla dyrektora izby skarbowej oraz dyrektora izby celnej (art. 182 § 1 O.p.). Takie rozszerzenie podmiotowe wymagało zmian redakcyjnych w art. 182–185 O.p. Doprecyzowano, że informacje te są przekazywane bezpłatnie i mogą być przekazywane elektronicznie.

Art. 183. [Żądanie przekazania informacji] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Dyrektor izby skarbowej oraz dyrektor izby celnej zostali upoważnieni do uzyskiwania informacji z banku lub z innych instytucji finansowych. Dotychczas prawo to przysługiwało wyłącznie naczelnikowi urzędu skarbowego lub naczelnikowi urzędu celnego (art. 182 § 1 O.p.). Takie rozszerzenie podmiotowe wymagało zmian redakcyjnych w art. 182–185 O.p. W celu wyeliminowania wątpliwości, czy przesłanki wymienione w art. 183 w pkt 1–3 muszą wystąpić łącznie czy też mogą występować odrębnie, doprecyzowano, że warunkiem koniecznym do żądania informacji jest wystąpienie przynajmniej jednej z przesłanek wymienionych w pkt 1–3.

Art. 184. [Zasada zaufania] -zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Dyrektor izby skarbowej oraz dyrektor izby celnej zostali upoważnieni do uzyskiwania informacji z banku lub z innych instytucji finansowych. Dotychczas prawo to przysługiwało wyłącznie naczelnikowi urzędu skarbowego lub naczelnikowi urzędu celnego (art. 182 § 1 O.p.). Takie rozszerzenie podmiotowe wymagało zmian redakcyjnych w art. 182–185 O.p. W celu wzmocnienia respektowania zasady szczególnego zaufania między instytucjami finansowymi a ich klientami, o której mowa w art. 184 § 1 O.p., jednoznacznie wskazano, że jeżeli umowa z bankiem lub inną instytucją finansową została zawarta przez podatnika wspólnie z innymi podmiotami, bank nie przekazuje informacji dotyczących podmiotów, których nie dotyczy żądanie organu podatkowego. Ponadto w żądaniu organ uprawniony powinien również wskazać okres, którego informacje mają dotyczyć.

Art. 185. [Odmowa udzielenia informacji] -zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Dyrektor izby skarbowej oraz dyrektor izby celnej zostali upoważnieni do uzyskiwania informacji z banku lub z innych instytucji finansowych. Dotychczas prawo to przysługiwało wyłącznie naczelnikowi urzędu skarbowego lub naczelnikowi urzędu celnego (art. 182 § 1 O.p.). Takie rozszerzenie podmiotowe wymagało zmian redakcyjnych w art. 182–185 O.p.

Art. 189. [Przedstawienie dowodu]- zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Przepisy działu IV „Postępowanie podatkowe” Ordynacji podatkowej nie przewidywały możliwości zwrócenia się przez organ podatkowy do strony postępowania o przetłumaczenie na język polski składanych przez stronę dokumentów sporządzonych w języku obcym. Taka możliwość istnieje natomiast w kontroli podatkowej oraz w postępowaniu kontrolnym prowadzonym przez organy kontroli skarbowej.

Art. 193a. [Jednolity plik kontrolny] – dodany.

Zmiana obowiązuje od 1 lipca 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Nowelizacja wprowadza ujednoliconą postać elektroniczną ksiąg podatkowych oraz dowodów księgowych, w której podatnicy oraz kontrahenci podatników będą obowiązani przekazywać dane na żądanie organu podatkowego. Księgi i dowody przekazane w tym formacie będzie można skontrolować w sposób automatyczny, przy wykorzystaniu odpowiednich algorytmów informatycznych. Obowiązek przekazywania dokumentów w tym formacie został nałożony na dużych przedsiębiorców od 1 lipca 2016 r. Pozostałych przedsiębiorców (małych i średnich) obowiązek ten obejmie od 1 lipca 2018 r. Do 30 czerwca 2018 r. przedsiębiorcy mali i średni mogą, ale nie muszą przekazywać ksiąg i dowodów w formacie elektronicznym wskazanym w art. 193a O.p. (art. 29 ustawy nowelizującej).

Art. 200. [Wypowiedzenie się w sprawie materiału dowodowego] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Organ podatkowy nie musi już wyznaczać stronie siedmiodniowego terminu do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego, jeżeli decyzja ma zostać wydana wyłącznie na podstawie danych zawartych w złożonym zeznaniu, deklaracji lub informacji. W takim przypadku podatnik ma pełną wiedzę o materiale dowodowym, który stanowi podstawę do ustalenia podatku.

Art. 201. [Przyczyny zawieszenia postępowania] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Nowelizacja wprowadza możliwość zawieszenia postępowania, jeżeli wszczęta została procedura wzajemnego porozumiewania albo gdy organ występuje o udzielenie informacji do organów innego państwa (art. 201 § 1b pkt 1 i 2 O.p.). Zawieszenie postępowania może następować wielokrotnie. Okres łącznego zawieszenia postępowania nie powinien jednak przekraczać 3 lat (art. 201 § 4 O.p.). Rozszerzono też katalog przesłanek, których organ zawiesza postępowanie. Organ zawiesi obecnie postępowanie w razie wniesienia skargi do sądu administracyjnego na decyzję uchylającą w całości decyzję organu pierwszej instancji i przekazującą sprawę do ponownego rozpatrzenia przez ten organ lub stwierdzającą nieważność decyzji (art. 201 § 1 pkt 7 O.p.).

Art. 210. [Treść decyzji] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649) oraz ustawą z 10 lipca 2015 r. o administracji podatkowej (Dz.U. z 2015 r., poz. 1269). Stosownie do art. 210 § 1 pkt 8 O.p. decyzja wydana w formie papierowej zawiera podpis osoby upoważnionej, z podaniem jej imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego. Decyzja taka powinna więc zostać odręcznie podpisana przez osobę sprawującą funkcję organu lub też przez osobę przez nią upoważnioną. Przed nowelizacją Ordynacja podatkowa nie przewidywała wyjątków od zasady odręcznego podpisywania decyzji w formie papierowej. W celu ograniczenia czasochłonności procesu wydawania decyzji wprowadzono w art. 210 § 1a O.p., aby decyzje w sprawie ustalenia zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości, podatku rolnym lub podatku leśnym, w tym w formie łącznego zobowiązania pieniężnego, sporządzane z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego, mogły zamiast podpisu własnoręcznego osoby upoważnionej do ich wydania zawierać podpis mechanicznie odtwarzany tej osoby lub nadruk imienia i nazwiska wraz ze stanowiskiem służbowym osoby upoważnionej do ich wydania. W art. 210 § 2 O.p. została wprowadzona zmiana dostosowawcza. Z treści przepisu wyłączono odwołanie do nieistniejącej procedury odwołania do sądu powszechnego. W aktualnym stanie prawnym nie ma już takiej procedury podatkowej, w której istniałoby powództwo od decyzji do sądu powszechnego. Strona może podejmować działania mające na celu nie tylko udaremnienie egzekucji, ale i zabezpieczenia obowiązku wynikającego z takiej decyzji. W pouczeniu o odpowiedzialności karnej zawartym w decyzji uwzględniono tę okoliczność (art. 210 § 2a O.p.)

Art. 213. [Żądanie uzupełnienia decyzji]- zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). W art. 213 § 1 wprowadzono zmianę dostosowawczą. Wyłączono z treści przepisu nieistniejącą procedurę powództwa do sądu powszechnego. W aktualnym stanie prawnym nie ma już takiej procedury podatkowej, w której istniałoby powództwo od decyzji do sądu powszechnego.

Art. 214. [Błędne pouczenie w decyzji] - zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). W art. 214 wprowadzono zmianę dostosowawczą. Wyłączono z treści przepisu nieistniejącą procedurę powództwa do sądu powszechnego. W aktualnym stanie prawnym nie ma już takiej procedury podatkowej, w której istniałoby powództwo od decyzji do sądu powszechnego.

Art. 217. [Treść postanowienia] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 lipca 2015 r. o administracji podatkowej (Dz.U. z 2015 r., poz. 1269). Postanowienie wydane w formie dokumentu elektronicznego może być podpisane podpisem potwierdzonym profilem zaufanym e-PUAP.

Art. 221. [Odwołanie] – zm.

Zmiana została wprowadzona ustawą z 10 lipca 2015 r. o administracji podatkowej (Dz.U. z 2015 r., poz. 1269). Dyrektor Biura Krajowej Informacji Podatkowej jest organem właściwym w sprawach wydawania indywidualnych interpretacji prawa podatkowego (art. 14b O.p.). Z art. 221 O.p. wynika, że odwołanie w sprawie indywidualnej interpretacji podatkowej rozpatruje ten sam organ, który wydał interpretację, czyli dyrektor Biura KIP.

Art. 240. [Warunki wznowienia postępowania] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Po nowelizacji przepis art. 240 § 1 pkt 7 O.p. wskazuje jako przesłankę wznowienia postępowania także wygaśnięcie decyzji, stwierdzenie nieważności decyzji lub orzeczenia sądu, na podstawie której została wydana decyzja ostateczna, jeśli wygaśnięcie decyzji, stwierdzenie nieważności decyzji lub orzeczenia sądu ma wpływ na treść wydanej decyzji. Stwierdzenie nieważności ani stwierdzenie wygaśnięcia nie może być bowiem kwalifikowane jako zmiana lub uchylenie decyzji (zmiana lub uchylenie orzeczenia sądu). Zmiana uzupełnia istniejącą lukę prawną w tym zakresie.

Art. 241. [Przyczyny wznowienia postępowania] – zm.

Art. 245. [Decyzja] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649).

Art. 245 § 1 pkt 3 lit. b) O.p. został uzupełniony o odwołanie do art. 118 O.p. wskazującego terminy przedawnienia wydania decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej. Terminy przedawnienia dotyczące osób trzecich zostały uwzględnione w art. 245, ponieważ mogą stanowić przeszkodę do wydania decyzji orzekającej co do istoty.

Art. 247. [Nieważność decyzji] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Art. 247 § 2 O.p. został uzupełniony o odwołanie do decyzji o odpowiedzialności osób trzecich. Organ podatkowy odmówi stwierdzenia nieważności decyzji, jeżeli wydanie nowej decyzji orzekającej co do istoty sprawy nie mogłoby nastąpić z uwagi na upływ terminu do wydania decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej (art. 118 O.p.).

Art. 258. [Wygaśnięcie decyzji] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). W celu usunięcia istniejących wątpliwości wprowadzono zmianę w zakresie kompetencji organu podatkowego do stwierdzenia wygaśnięcia decyzji. Zmiana ta polega na przyznaniu kompetencji do stwierdzenia wygaśnięcia decyzji organowi, który wydał decyzję w ostatniej instancji. Organem tym jest organ pierwszej instancji, jeśli jego decyzja stała się decyzją ostateczną, lub organ odwoławczy. W przypadku gdy zachodzi potrzeba stwierdzenia wygaśnięcia decyzji organu odwoławczego i poprzedzającej ją decyzji organu pierwszej instancji, organem kompetentnym do stwierdzenia wygaśnięcia obu decyzji jest wyłącznie organ odwoławczy.

Art. 259. [Niedotrzymanie warunków spłaty podatku] – zm,

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649).W art. 259 § 1a O.p. wprowadzono regułę, zgodnie z którą w razie niedotrzymania terminu płatności trzech kolejnych rat, na jakie został rozłożony podatek lub zaległość podatkowa, następuje z mocy prawa wygaśnięcie całej pozostałej decyzji o rozłożeniu na raty w zakresie wszystkich niezapłaconych rat. Należy wskazać, że podatnik, który ma trudności w spłacie rat ze względu na pogorszenie sytuacji w czasie wykonywania układu ratalnego, może wystąpić o jego zmianę na podstawie art. 253 O.p., np. przez ustalenie bardziej dogodnych terminów płatności rat lub ich wysokości. Przepis art. 259 § 2 został uzupełniony. Dzięki temu zasada wygaśnięcia z mocy prawa decyzji dotyczy także decyzji o odroczeniu lub rozłożeniu na raty odsetek od zaliczek..

Art. 259a. [Wygaśnięcie decyzji stwierdzającej nadpłatę] – dodany.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Stwierdzenie nadpłaty w zakresie żądania podatnika, ograniczonego do konkretnych okoliczności faktycznych i dowodów potwierdzających ich zaistnienie, nie oznacza akceptacji prawidłowości całego samoobliczenia podatku. Decyzja określająca wysokość zobowiązania podatkowego wydana w toku postępowania wszczętego z urzędu, ponieważ jest decyzją kompleksową, zastępuje decyzję o nadpłacie traktowaną jako decyzja cząstkowa. Po wydaniu z urzędu decyzji określającej decyzja stwierdzająca nadpłatę wygaśnie z mocy prawa.

Art. 262. [Kara porządkowa] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Przepisy Ordynacji podatkowej nie przewidywały dotąd żadnej sankcji za bezzasadną odmowę lub nieprzedstawienie w wyznaczonym terminie przez stronę dowodu będącego w jej posiadaniu. Dlatego w art. 262 § 1 pkt 2a O.p. wprowadzono możliwość ukarania karą porządkową wzywanej strony lub jej pełnomocnika za bezzasadną odmowę okazania lub bezzasadne nieprzedstawienie w wyznaczonym terminie dowodów, których obowiązek posiadania wynika z przepisów prawa, w tym ksiąg rachunkowych, dowodów księgowych będących podstawą zapisów w tych księgach. Wprowadzono również możliwość ukarania karą porządkową:

. osób, którym podatnik zlecił prowadzenie lub przechowywanie ksiąg rachunkowych lub dokumentów będących podstawą zapisów w tych księgach (biura rachunkowe), jeśli osoby te bezzasadnie odmówią okazania lub nie przedstawią w wyznaczonym terminie ksiąg rachunkowych lub dokumentów będących podstawą zapisów w tych księgach (art. 262 § 3 pkt 3 O.p.),

. osób upoważnionych do reprezentowania lub prowadzenia spraw osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej,

. osób wymienionych w art. 262 za niewykonanie w terminie wskazanym w wezwaniu, czynności, do których zostały te osoby wezwane,

. osób wymienionych w art. 262 za nieprzedłożenie tłumaczenia dokumentów, do których przetłumaczenia te osoby są zobowiązane na podstawie nowo dodanego § 3 w art. 189 O.p.

Art. 265. [Koszty postępowania] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). W związku z wprowadzeniem instytucji pełnomocnika tymczasowego koszty ustanowienia i działania doradcy podatkowego ustanowionego pełnomocnikiem tymczasowym szczególnym zostały uznane za koszty postępowania (art. 265 § 1 pkt 6 Ordynacji podatkowej). W art. 265 § 1 pkt 2a O.p. wskazany tym przepisem katalog kosztów uznanych za koszty postępowania został uzupełniony o:

. koszty związane ze stawiennictwem strony poza obszar województwa, w którym strona zamieszkuje lub przebywa, oraz

. koszty związane z korzystaniem przez stronę z prawa wglądu do akt sprawy

– w sprawach wszczętych przez organ niewłaściwy miejscowo lub organ wyznaczony do prowadzenia konkretnego postępowania.

Art. 267. [Koszty postępowania] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). W związku z wprowadzeniem możliwości zwrócenia się przez organ podatkowy do strony postępowania (kontrolowanego) o przetłumaczenie na język polski na własny koszt przedłożonych przez nią dokumentów sporządzonych w języku obcym (nowo dodany § 3 w art. 189 O.p.), wskazano, że koszty takiego tłumaczenia obciążają stronę (art. 267 § 1 pkt 1b O.p.). W związku z wprowadzeniem instytucji pełnomocnika tymczasowego wskazano, że koszty działania takiego pełnomocnika pokrywa Skarb Państwa. (art. 267 § 1a O.p.).

Art. 269. [Postanowienie o kosztach] - zm

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Nowelizacja wprowadza regułę, zgodnie z którą organ podatkowy odstępuje od ustalenia kosztów postępowania w przypadkach, w których stwierdzi, że wydatki na postępowanie w sprawie ich ustalenia i koszty poboru nie przekraczają czterokrotności kosztów upomnienia.

Art. 270b. [Opłaty za kopie i odpisy] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Przed nowelizacją wysokość opłaty za sporządzenie jednej strony odpisu lub kopii, o których mowa w art. 178, była ustalana przez organy podatkowe w formie aktów wewnętrznych. W praktyce oznacza to, że wysokość tych opłat nie była jednakowa. W celu ujednolicenia opłat jednostkowych zostaną one określone w rozporządzeniu Ministra Finansów, z uwzględnieniem szacunkowych nakładów pracy z tym związanych oraz kosztów wykorzystanych materiałów.

Art. 272. [Czynności sprawdzające] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649) oraz ustawą z 16 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 251). Zasadniczym celem rozszerzenia zakresu czynności sprawdzających u podatnika jest umożliwienie wyjaśnienia istniejących wątpliwości bez konieczności wszczynania postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej. Art. 272 pkt 1 lit. b O.p. zmieniono w sposób, który umożliwi prowadzenie czynności sprawdzających nie tylko w przypadku zadeklarowanych podatków, ale też w przypadku wpłat podatków/zaliczek niedeklarowanych. W ramach czynności sprawdzających możliwa też będzie weryfikacja danych i dokumentów przedstawionych przez podatników dokonujących rejestracji podatkowej. Weryfikacja ta jest szczególnie istotna w zakresie rejestracji podatników podatku od towarów i usług. W celu wyeliminowania tych wątpliwości jest zasadne rozszerzenie katalogu czynności sprawdzających w tym zakresie. W ramach czynności sprawdzających możliwa też będzie weryfikacja spraw dotyczących tzw. nieujawnionych źródeł przychodów. Objęcie tego zagadnienia czynnościami sprawdzającymi pozwoli na wstępne ustalenie celowości wszczynania postępowania w tej sprawie.

Art. 274. [Korekta z urzędu] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r., z wyjątkiem art. 274c § 1 pkt 2 i § 1b, które obowiązują od 1 lipca 2016 r. Zmiana została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Przepis art. 274 Ordynacji podatkowej przyznaje organowi podatkowemu uprawnienie do korygowania z urzędu deklaracji w razie stwierdzenia, że deklaracja zawiera błędy rachunkowe lub inne oczywiste omyłki bądź że wypełniono ją niezgodnie z ustalonymi wymaganiami, jeżeli zmiana wysokości zobowiązania podatkowego, kwoty nadpłaty, kwoty zwrotu podatku lub wysokości straty w wyniku tej korekty nie przekracza kwoty 1000 zł. Nowelizacja podwyższyła tę kwotę do 5000 zł. Nowelizacja wprowadziła możliwość zastosowania instytucji korekty z urzędu do nadwyżki podatku do przeniesienia wykazanej w deklaracji VAT. Nowelizacja wprowadziła możliwość stosowania instytucji korekty z urzędu do deklaracji składanych elektronicznie (dotychczas instytucja ta miała zastosowanie wyłącznie do deklaracji składanych w formie papierowej). W art. 274 § 2 pkt 2 O.p. wprowadzono też obowiązek zamieszczania pouczenia o prawie wniesienia sprzeciwu wobec korekty deklaracji sporządzonej z urzędu.

Art. 274c. [Kontrola kontrahentów]- zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Wyjątkiem jest art. 274c § 1 pkt 2 i § 1b, które wchodzą w życie 1 lipca 2016 r. Od 1 lipca 2016 r. wejdzie w życie art. 193a O.p. Przepis ten wprowadza obowiązek przekazywania ksiąg i dokumentów w określonym przez MF formacie elektronicznym. Na podstawie art. 274c również kontrahenci podatników mają obowiązek przekazywać dokumenty w tym formacie. Dodajmy jednak, że obowiązkowe przekazywanie ksiąg i dowodów w wymaganym formacie będzie początkowo dotyczyło tylko dużych przedsiębiorców. Przedsiębiorcy mali i średni zostaną tym obowiązkiem objęci dopiero od 1 lipca 2018 r.

Art. 280. [Stosowanie przepisów ustawy] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Na podstawie art. 280 O.p. kara porządkowa będzie nakładana na kontrahenta podatnika w przypadku bezzasadnego nieprzedstawienia dokumentów (kary porządkowe są orzekane na podstawie przepisów rozdziału 22 działu IV Ordynacji podatkowej. Art. 280 został też uzupełniony o dodane nowelizacją art. 193a (dotyczący tzw. jednolitego pliku kontrolnego) oraz rozdział 3a (dot. Pełnomocnictw).

Art. 281a. [Upoważnienie do reprezentowania kontrolowanego] – uchylony.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Zasady reprezentacji zostały kompleksowo uregulowane w rozdziale 3a działu IV Ordynacji pt. „Pełnomocnictwo”. Dlatego art. 281a został uchylony.

Art. 282a. [Ponowne wszczęcie kontroli] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Zgodnie z nowo dodanym pkt 3 w art. 282a § 2 zakaz ponownego wszczynania kontroli podatkowej w zakresie spraw rozstrzygniętych decyzją ostateczną nie dotyczy kontroli podatkowej niezbędnej do przeprowadzenia postępowania w sprawie stwierdzenia nadpłaty. Celem tego rozwiązania jest umożliwienie przeprowadzenia kontroli podatkowej, nawet jeżeli w zakresie kontrolowanego zobowiązania są wydane decyzje ostateczne w sprawie stwierdzenia nadpłaty. Wnioski o stwierdzenie nadpłaty, wraz z korektą deklaracji, mogą być składane wielokrotnie. W każdym przypadku organ podatkowy ma możliwość weryfikacji nadpłaty wykazanej w korekcie deklaracji poprzez przeprowadzenie kontroli podatkowej.

Art. 282b. [Zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli]- zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649) oraz ustawą z 10 lipca 2015 r. o administracji podatkowej (Dz.U. z 2015 r., poz. 1269). Zgodnie z nowelizacją wszczęcie kontroli podatkowej przed upływem 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia może nastąpić także na wniosek kontrolowanego. Wprowadzono też możliwość ustnego wyrażenia zgody na wszczęcie kontroli lub ustnego złożenia wniosku w tej sprawie. W razie wyrażenia zgody lub złożenia wniosku ustnie kontrolujący sporządza adnotację. Zmiana w art. 282b § 3 O.p. wymagała także odpowiedniej zmiany delegacji ustawowej, o której mowa w art. 282b § 5 O.p.

Art. 282c. [Kontrola bez zawiadomienia] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Ustawodawca uznał, że skuteczna kontrola dotycząca sprawdzenia zachowania warunków zawieszenia działalności gospodarczej może być przeprowadzona tylko bez zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli, co zostało uwzględnione w treści art. 282c O.p. Efektywność i skuteczność kontroli jest wątpliwa, gdy podmiot prowadzący działalność gospodarczą mimo jej zawieszenia zostanie zawiadomiony o zamiarze jej wszczęcia. Trzeba się wówczas liczyć z tym, że wszelkie znamiona prowadzenia działalności zostaną usunięte lub zakamuflowane w związku z zapowiedzią kontroli.

Art. 284. [Wszczęcie kontroli podatkowej] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). W związku z wprowadzeniem dwóch kategorii pełnomocników zachodzi konieczność wprowadzenia zmian dostosowawczych w dziale VI „Kontrola podatkowa” ustawy – Ordynacja podatkowa. Co do zasady kontrolowanego może reprezentować pełnomocnik. W celu uporządkowania terminologii pojęcie „osoby wskazywanej przez kontrolowanego jako reprezentanta w trakcie kontroli w czasie jego nieobecności” zastąpiono pojęciem „pełnomocnika na wypadek nieobecności” (art. 284 § 1 O.p.). Szczególną cechą tego rodzaju pełnomocnika funkcjonującego wyłącznie w zakresie kontroli podatkowej jest istnienie umocowania do działania tylko wtedy, gdy kontrolowany jest nieobecny. W art. 284 O.p. wprowadzono określenie „reprezentant kontrolowanego”, którym są takie osoby jak „członek zarządu, wspólnik, inna osoba upoważniona do reprezentowania kontrolowanego lub prowadzenia jego spraw”, gdy kontrolowanym jest osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej. Wprowadzono też przepis umożliwiający kontrolę zakładu podmiotu zagranicznego (art. 284 § 2a O.p.).

Art. 284a. [Kontrola na legitymację]- zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). W praktyce, w przypadku wszczęcia kontroli na podstawie art. 284a § 1 O.p. np. w piątek w godzinach popołudniowych, jedynym dniem, w którym można doręczyć upoważnienie, jest poniedziałek. Zagadnienie komplikują dodatkowe dni ustawowo wolne od pracy. W związku z tym wskazano, że doręczenie upoważnienia powinno nastąpić w ciągu 3 dni roboczych. Pozostałe zmiany dostosowują treść art. 284a do terminologii zmienionej w art. 284 O.p.

Art. 285. [Czynności kontrolne] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Treść art. 285 została dostosowana do zmian wprowadzonych w art. 284, w którym wprowadzono pojęcie reprezentanta kontrolowanego. W art. 285 § 3 sprecyzowano, że czynności kontrolne mogą być dokonywane w obecności pracowników kontrolowanego lub przywołanych świadków tylko wówczas, gdy reprezentant kontrolowanego lub pełnomocnik jest nieobecny i nie nastąpiła rezygnacja z prawa uczestniczenia w czynnościach kontrolnych.

Art. 285a. [Prowadzenie czynności kontrolnych] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Art. 285a § 3 i 4 O.p. zostały uchylone ze względu na zmiany wprowadzone w art. 180 O.p. Na podstawie art. 180 § 3 i 4 O.p. została wprowadzona możliwość żądania złożenia oświadczenia o stanie majątku w trakcie postępowania, bez potrzeby wszczynania kontroli podatkowej.

Art. 287 [Obowiązki kontrolowanego]- zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r., z wyjątkiem § 1 pkt 3, który obowiązuje od 1 lipca 2016 r. Zmiana została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Zmiany w art. 287 są efektem dodania w Ordynacji podatkowej przepisu art. 193a. Przepis ten nakazuje przekazanie organom podatkowym ksiąg i dokumentów w określonym formacie elektronicznym (jeżeli podatnik prowadzi księgi przy użyciu programów komputerowych) – patrz komentarz do art. 193a O.p. Pozostałe zmiany są związane z wprowadzeniem w art. 284 O.p. pojęcia „reprezentanta kontrolowanego”.

Art. 289. [Zawiadomienie o przeprowadzeniu dowodu] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). O miejscu i terminie przeprowadzenia dowodu z zeznań świadków lub opinii biegłych organ podatkowy powinien zawiadomić kontrolowanego. Z nowo dodanego art. 291d wynika, że przepisy dotyczące kontrolowanego stosuje się odpowiednio do reprezentanta kontrolowanego lub pełnomocnika, z wyłączeniem art. 282c § 1 pkt 2 i art. 291b O.p.

Art. 290. [Protokół kontroli] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Ustawodawca uznał, że obowiązek sporządzania i doręczania kontrolowanemu kopii wszystkich załączników do protokołu kontroli, w tym dokumentów udostępnionych przez samego kontrolowanego, jest rozwiązaniem nieracjonalnym pod względem ekonomicznym. W związku z tym w art. 290 § 6 O.p. zrezygnowano z wymogu dołączania do egzemplarza protokołu doręczanego kontrolowanemu tych dokumentów, które zostały udostępnione przez kontrolowanego, a które zostały zwrócone przez kontrolującego.

Art. 290b. [Kontrola przeprowadzona przez niewłaściwy organ] – dodany.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Przed nowelizacją Ordynacja podatkowa nie regulowała sytuacji, gdy po ustaleniu kontroli okazuje się, że kontrolę wszczął organ niewłaściwy. Art. 290b uzupełnia tę lukę w przepisach. Czynności podjęte przez „niewłaściwy” organ we wszczętej kontroli podatkowej pozostaną w mocy.

Art. 291b. [Obowiązek zawiadomienia o zmianie adresu] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Zmiana w art. 291b O.p. wynika stąd, że „adres, pod który doręczono protokół kontroli” nie zawsze jest ostatnim adresem znanym organowi podatkowemu (np. w przypadku dwukrotnej zmiany adresu w ciągu 6 miesięcy od zakończenia kontroli i zawiadomienia organu jedynie o pierwszej zmianie). Wobec tego w art. 291b ujęto ogólnie, że jest to adres dotychczasowy.

Art. 291d. [Reprezentant kontrolowanego] – dodany.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Ustawodawca wprowadził ogólną regulację, zgodnie z którą przepisy Ordynacji odnoszące się do kontrolowanego mają też odpowiednie zastosowanie do reprezentanta kontrolowanego lub jego pełnomocnika,. Wyjątkiem są art. 282c § 1 pkt 2 i art. 291b O.p., które są ściśle związane z osobą kontrolowanego i nie mogą być wykonane przez osobę go reprezentującą. Przepis reguluje też sytuację, w której podczas kontroli obecny jest kontrolowany, a pełnomocnik jest nieobecny. W takiej sytuacji czynności kontrolnych dokonuje się w obecności kontrolowanego. Jemu też doręcza się pisma.

Art. 292. [Stosowanie przepisów ustawy] – zm.

Art. 294. [Tajemnica skarbowa]- zm.

Zmiana została wprowadzona ustawą z 10 lipca 2015 r. o administracji podatkowej (Dz.U. z 2015 r., poz. 1269). W związku z obowiązkami nałożonymi na pracowników biura KIP zostali oni zobowiązani do przestrzegania tajemnicy skarbowej.

Art. 295. [Dostęp do informacji] – zm

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Ograniczenie w art. 295 pkt 1 i art. 295a O.p. dostępu do informacji tylko do „bezpośredniego przełożonego pracownika” jest nieuzasadnione i utrudnia efektywne nadzorowanie wykonywanych zadań. Dlatego wprowadzono możliwość dostępu do informacji, o których mowa w wymienionych przepisach, „przełożonym pracownika” zamiast tylko „bezpośrednim przełożonym pracownika”. Z tych samych powodów prawo do wskazanych informacji uzyskali też dyrektorzy izb skarbowych i celnych.

Art. 295a. [Dostęp do informacji] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Ograniczenie w art. 295 pkt 1 i art. 295a O.p. dostępu do informacji tylko do „bezpośredniego przełożonego pracownika” utrudniało efektywne nadzorowanie wykonywanych zadań. Dlatego umożliwiono dostęp do informacji, o których mowa w wymienionych przepisach „przełożonym pracownika” zamiast tylko „bezpośrednim przełożonym pracownika”.

Art. 297. [Udostępnianie akt] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Zmiana w art. 297 jest związana z wprowadzeniem art. 18d Ordynacji podatkowej i koniecznością umożliwienia przejęcia przez inny organ akt objętych tajemnicą skarbową.

Art. 298. [Udostępnianie akt nieobjętych tajemnicą skarbową]- zm.

Art. 299. [Udostępnianie informacji] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649) oraz ustawą z 10 lipca 2015 r. o administracji podatkowej (Dz.U. z 2015 r., poz. 1269). Ustawodawca przyznał prawo występowania o informacje zawarte w aktach spraw podatkowych również administracyjnym organom egzekucyjnym, na wzór regulacji przyznającej takie uprawnienie komornikom sądowym w związku z toczącym się postępowaniem egzekucyjnym lub zabezpieczającym (art. 299 § 3 pkt 8 O.p.). Prawo do otrzymywania informacji uzyskały również jednostki samorządu terytorialnego oraz jednostki organizacyjne gmin (art. 299 § 3 pkt 8a i 8b O.p.).

Art. 299d. [Udostępnianie informacji] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Ze względu na sformułowanie w art. 299 § 1 O.p., że udostępnieniu przez organy podatkowe podlegają informacje zawarte „w aktach spraw podatkowych”, powstają wątpliwości, czy podlegają także udostępnieniu informacje podatkowe, o których mowa w rozdziale 11 działu III ww. ustawy, w tym uzyskane z banków. Chodzi w tym przypadku o informacje znajdujące się w szeroko rozumianych aktach, a nie aktach konkretnej sprawy podatkowej. W celu usunięcia tych wątpliwości wprowadzono art. 299d O.p. Stanowiący podstawę do udostępniania informacji podatkowych, o których mowa w rozdziale 11 działu III Ordynacji podatkowej, na zasadach określonych w przepisach działu VII „Tajemnica skarbowa”.

Art. 305ja. [Udostępnianie informacji obcej władzy z UE] – dodany.

Zmiana obowiązuje od 20 października 2015 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). W art. 305ja § 1 pkt 1–5 ustawy – Ordynacja podatkowa uregulowano przekazywanie z urzędu obcej władzy (zdefiniowanej w art. 154a O.p.) państwa członkowskiego Unii Europejskiej informacji o dochodach z zatrudnienia. W art. 305ja § 1 pkt 6 O.p. uregulowano przekazywanie informacji o wynagrodzeniach dyrektorów. W art. 305ja § 1 pkt 7 O.p. uregulowano przekazywanie informacji o dochodach z tytułu świadczeń emerytalnych i rentowych.

Art. 306e. [Zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Przed nowelizacją były wątpliwości co do tego, czy w zaświadczeniu należy wskazać stan zaległości wynikający z treści wydanej decyzji określającej lub ustalającej, która nie została jeszcze doręczona. W praktyce doręczenie decyzji przed wydaniem zaświadczenia nie zawsze jest możliwe. Dlatego w przypadku gdy doręczenie decyzji kończącej postępowanie podatkowe nie jest możliwe przed upływem terminu określonego na wydanie zaświadczenia, organ podatkowy, wydając zaświadczenie, będzie zobowiązany podać informację nie tylko o prowadzonym, ale także o zakończonym postępowaniu (art. 306e § 3 O.p.). Zmiana ta jest konieczna ze względu na potrzebę ochrony pewności obrotu. Przed nowelizacją w zaświadczeniu stwierdzającym stan zaległości podatkowych nie były wykazywane odsetki za zwłokę od zaliczek na podatek. Określenie w decyzji samych odsetek za zwłokę powoduje, że odsetki te są świadczeniem samodzielnym i dlatego powinny być wykazywane w treści zaświadczenia stwierdzającego stan zaległości podatkowych, co zostało uwzględnione w art. 306e § 7 O.p.

Art. 306f. [Zaświadczenie o wysokości zobowiązań spadkodawcy] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 16 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 251). Przepisy Ordynacji podatkowej dotyczące wydawania zaświadczeń na wniosek osoby, która uprawdopodobni, że może być spadkobiercą (art. 306f § 2), odnosił się do postępowań w sprawie „ustalenia wysokości zobowiązania”, co wskazywałoby na możliwość dziedziczenia obowiązku podatkowego w przypadku niepowstałego jeszcze zobowiązania podatkowego. Dlatego przepis ten został w tym zakresie zmieniony.

Art. 306h. [Zaświadczenie o wysokości zaległości podatkowych podatnika] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649) oraz ustawą z 16 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 251).

W art. 306h O.p. wprowadzono przepis, na podstawie którego organ podatkowy, na żądanie właściciela przedmiotu hipoteki lub zastawu skarbowego, wyda zaświadczenie o wysokości zobowiązania podatkowego (zaległości podatkowych), kosztów upomnienia oraz kosztów egzekucyjnych, zabezpieczonych hipoteką przymusową lub zastawem skarbowym. Konieczność wydawania takiego zaświadczenia jest związana z wprowadzoną możliwością zapłaty przez dłużnika rzeczowego podatku zabezpieczonego hipoteką

przymusową lub zastawem skarbowym. W art. 306h O.p. została też wprowadzona możliwość wydania zaświadczenia o wysokości zaległości podatkowych rozwiązanej spółki cywilnej na żądanie byłego wspólnika tej spółki. Byli wspólnicy spółek cywilnych uzasadniają żądanie wydania zaświadczenia koniecznością jego przedłożenia w banku. Z punktu widzenia banku istotna jest bowiem informacja, czy były wspólnik spółki cywilnej może potencjalnie ponosić odpowiedzialność podatkową – jako osoba trzecia – za zaległości zlikwidowanej spółki cywilnej.

Art. 306i. [Zaświadczenie o wysokości dochodu lub obrotu] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1649). Przed nowelizacją w przepisach Ordynacji podatkowej brak było podstawy prawnej do wydania zaświadczenia spadkobiercom o wysokości obrotu lub dochodu spadkodawcy. Możliwość taką wprowadzono w art. 306i § 1a O.p. Warunkiem wydania zaświadczenia jest uprawdopodobnienie, że wymienione osoby mogą być spadkobiercami.

Art. 306j. [Delegacja ustawowa] – zm.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została wprowadzona ustawą z 10 stycznia 2014 r. o zmianie ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r., poz. 183; ost.zm. Dz.U. z 2015 r., poz. 1311). Nowelizacja upoważniła Ministra Finansów do wydania rozporządzenia określającego tryb wydawania i doręczania zaświadczeń w formie dokumentu elektronicznego.

Kancelaria Prawno-Finansowa Leks Sp. z o.o.
ul. Podgórna 4
40-026 Katowice

tel.: 535 999 550
tel.: 535 999 434
sekretariat@kpfleks.pl

created by